BibleThianghlim – ESTHER
Old Testament
Genesis Exodus Leviticus Numbers Deuteronomy Joshua Judges Ruth 1 Samuel 2 Samuel 1 Kings 2 Kings 1 Chronicles 2 Chronicles Ezra Nehemiah Esther Job Psalm Proverbs Ecclesiastes Song of Solomon Isaiah Jeremiah Lamentations Ezekiel Daniel Hosea Joel Amos Obadiah Jonah Micah Nahum Habakkuk Zephaniah Haggai Zechariah Malachi
New Testament
Matthew Mark Luke John Acts Romans 1 Corinthians 2 Corinthians Galatians Ephesians Philippians Colossians 1 Thessalonians 2 Thessalonians 1 Timothy 2 Timothy Titus Philemon Hebrews James 1 Peter 2 Peter 1 John 2 John 3 John Jude Revelation
ESTHER
- A ngantu: Theih a si lo
- A huap kum: B.C. 482-473
- Ngan tikcucān: B.C. 450-400
Esther cabu ngantu in zo a si ti a relaw lo. Siangpahrang Ahasuras le Mordekai-ih thuhla a thlenkim hnuih ngan mi siin a lang (10:1-3). Hi cabu ngantu hin Persia roreldan le an bawipawl dăwtawkdān cipciar zetin a thei. Amah hi Judah biaknaksakhua ih thlengaw a si men thei (8:17).
Hi thuanthu hi Persia khawpi Shushan ah Ahasuras a lal laiih (Zerzes tiih theih a si sawn, B.C. 485-464) thil thleng mi a si. Thil cang mi cu Ahasuras a lal sung kum hra lai a awh ih, Ezr 1-6 ih thil cang mi (B.C. 538-516) le Ezra 7-10 (B.C. 458) ih thil cang mi karlakih thil cang mi a si. Hi cabu-ih kum pawimawh zetzet cu: B.C. 482 ah Vashti cu a dinhmun ihsin thlak a si (1:3), B.C. 478 ah Esther cu siangpahrang bawinu ah a cang (2:16) ih, B.C. 473 ah Haman in ram sung hmuahhmuah ih Jew-pawl hmuahhmuah thah thluh a tum (3:7). Esther cu Ahasuras in Vashti a dinhmun ihsin a thlak hnu kum li tiang siangpahrangnu ah a cang hrih lo, ziangruangahtile Ahasuras cu B.C. 480 ah Grik ram thawn an doaw.
Esther cabu cu a dang Bible cabupawl hnakin a danglamhleice, ziangruangahtile Pathian ti mi ṭawngfáng a um lo. Esther le Mordekai Israel ah tlung lo ih, Shushan ih an um lan tanak cu an parih Pathian a lungawi lo ruangah a si lo; Jew-pawl Israel ih an kirsalnak cu (B.C. 538) Esther suah hlanah a si ih, Mordekai khal a suak hrih lo a si men thei. Hi cabu in Pathian hmin a tarlăng lo hi Pathian a tel lo asilole a cāngvai lo tinak a si lo. Pathian kilvennak hnuaiah milai mawhphurhnak le Pathian cangvaihnak a langter hi a si sawn.
Esther cabu hi thathoza le ṭha zetih ngan mi thuanthu a si. Cabu ngantu in hi thuanthu ih hmun pawimawh zetzet ah milai thinlingnak kha Pathian in amai tumtah mi hrangah ziangtin a hmang ti a langter. Ṭhimnakah, Vashti parih Ahasuras thinlingnak (1:12; 2:1); siangpahrang parih Bigthan le Teresh thinlingnak (2:21); Mordekai parih Haman thinlingnak (3:5; 5:9); Haman parih Ahasuras thinlingnak (7:7, 10) pawl tla.
Ziangtin thil umdānpawl Pathian in a lingletter ti hmun tampi ah cabu ngantu in a langter. Hi cabu-ih thu linglet maksakbik cu Jew-pawlih Purim puai hi a si. «Purim» tiih sullam cu «Camcawhfung» tinak a si. Haman in Jew-pawl a thah thluh zik tikah thutluknak tuah dingin camcawhfung a zûk. Camcawhfung zûk hi zokhalih uk băn lo a si. Asinan Esther thuanthu in a tarlăng bangin, Haman in anmah thah a tum tikah Pathian in a mipawl a runsuak rori a si. Jew-pawl in Pathian-ih thil ti hngilhlonak ah puai hmin camcawhfung puai (Purim puai) tiah an sak (9:23-28), curuangah hi thuanthu hin Pathian-ih thuneihnak lengah zianghman a um lo ti a langter.
Thuhlawm Ṭhen
- I. Ahasuras in Vashti a thlak (bung 1)
- II. Ahasuras in laltokham ah Esther a ret (bung 2)
- III. Haman in Jew-pawl a phiarthup hai (bung 3)
- IV. Mordekai in cāngvai dingin Esther a ngen (bung 4)
- V. Jew-pawl hrangah Esther thla a cam (bung 5-7)
- VI. Ahasuras in Haman-ih phiarthupnak a lingletter (bung 8)
- VII. Jew-pawl cu siatnak ihsin runsuah an si ih, Purim Puai din a si (bung 9)
- VIII. Mordekai in Thuneihnak a nei (bung 9-10)
Siangpahrang in Vashti a Thlak
1 Ahasuras san laiah hitin a si, hi Ahasuras cu India ihsin Kush tiang ramṭhen 127 tlunah a lal, 2 siangpahrang Ahasuras cu Shushan ih kulhhnget sung a lalram laltokham ihsi a lal laiah, 3 a lal a kum thumnak ah, a bawipawl hmuahhmuah le a siahhlawhpawl hmuahhmuah hrangah puai a tuah, Persia ram le Media ram ih thuneitupawl, mizahumpawl le cuih ramṭhenpawlih mipawimawhpawl cu a hmaiah an um; 4 a lalram ropitzia le a lianngannak maksakzia cu ni tam zet, ni 180 sung a hmuh hai.
5 Cule cuih nipawl a cem tikah, mitûm le mitenau, Shushan ih kulhhnget sungih a um mi hmuahhmuah hrangah siangpahrang inn-ih hmuan tualrawn ah siangpahrang in ni sarih sung puai a tuah. 6 A râng le mepian puan nem páte puanzar pawl cu patzai fêmte hri le sendup hri in ngun khângpawl hmangin marbal lung ṭhuampawl ah an thlai. Cule sui le ngun ihkhun nuampawl cu porphyry, marbal lung, keplung le lung mankhungpawl rĕmmawi mi zial parah an ret. 7 Cule sui bungbel a phunphun in in ding an zem, siangpahrang ih a atirhsiannak zulhin, siangpahrang sabitzu cu a tawrin a tawr. 8 An indān cu thupek bangtukin an in, hnekawk a um lo; ziangahtile siangpahrang in a siangpahrang inn ih bawipawl hmuahhmuah hnenah, mi kip duhdān zawng cio ih tuahter dingin annih cu thu a rak pe a si. 9 Siangpahrangnu Vashti khal in siangpahrang Ahasuras-ih siangpahrang inn ah nunaupawl hrangah puai a tuah ve.
1:7a tirhsiannak: A ṭawng hrampi ah, «kut» ti a si.
10 A ni sarihnak ah, siangpahrang thinlung cu sabitzu in a hlipárter tikah, siangpahrang Ahasuras hmaiih rawngbawltu tilper mi pasarih Mehuman, Biztha, Harbona, Bigtha, Abagtha, Zethar le Karkas cu, 11 siangpahrang bawinu Vashti kha a siangpahrang lallukhum khumin mipi le bawipawl a mawizia hmuh hai dingin siangpahrang hmaiih va hruai dingah siangpahrang in thu a pe hai, ziangahtile anih cu a hmel a ṭha tuk. 12 Asinan ra dingih tilperpawlih sim mi siangpahrang thupek cu Vashti in a el; curuangah siangpahrang cu nasazetih thinaithawkin a um ih, a thinhengnak cu a sungah a alhin a alh.
13 Cun siangpahrang cun tikcucān theithiam mifimpawl hnenah thu a ráwn, ziangahtile dān le thuṭhendān theitupawl hmuahhmuah cu cutivekin siangpahrang in a ráwn ṭheu hai, 14 anmah cu amah sangtu an si; Persia le Media ram ih mipawimawh pasarih Karshena, Shethar, Admatha, Tarshish, Meres, Marsena le Memukan cu a hleicein a hnenih lut thei le lalram sungih dinhmun sângbik an si: 15 «Tilperpawl in siangpahrang Ahasuras-ih thupek an sim mi cu siangpahrang bawinu Vashti in a thlun lo ruangah, dān bangtukin a parah ziang ti vekih tuah ding so a si?» tiah a ti.
16 Siangpahrang le mipawimawh hmaiah Memukan in a sâng ih, «Siangpahrangnu Vashti-ih thil tisual mi cu siangpahrang par lawngah si loin, mipawimawhpawl hmuahhmuah le siangpahrang Ahasuras lalram hmuahhmuah sungih mi hmuahhmuah par khalah a tisual a si. 17 Ziangahtile siangpahrang bawinuih nuncan cu nunau hmuahhmuah in an thei ding ih, ‹Siangpahrang Ahasuras in a hmaiih suak dingin siangpahrang bawinu Vashti cu thu a pe, asinan a ra suak duh lo,› tiin an mithmuhah an pasalpawl an nautat ding. 18 Siangpahrangnuih nuncan hna ih theitu Persia ram le Media ram ih nunaupawl in siangpahrang-ih mipawimawhpawl hnenah cutivekin tuihni rori ah an sâng ding. Cutikah hmuhsuamnak le thinlingnak tampi a suak ding. 19 Siangpahrang ih remti zawng asile, Vashti cu siangpahrang Ahasuras hmaiah lut nawn lo dingin le siangpahrang bawinu sinak dinhmun cu amah hnakih ṭhasawn nunau hnenah siangpahrang in pe dingin, siangpahrang in siangpahrang thusuah suah sehla, tidanglam si nawn lo dingin Persia le Media dān ah ngan si seh. 20 Siangpahrang in a suah ding mi thusuah cu a kau zet mi a lalram pumpuluk ih thăn a si tikah, a tûm a te in, nupipawl hmuahhmuah in an pasalpawl an upat ding,» tiah a ti.
21 Cule cuih thu cun siangpahrang le mipawimawhpawl lung a hmuiter, cule siangpahrang in Memukan-ih ṭawngkam bangtukin a tuah. 22 Cun mipa kip in mai inn ciar ah thu an nei pei ih, anmai miphun ṭawng ciar in an ṭawng pei tiin anih in siangpahrang ram sung hmuahhmuah, ramṭhen cio ah anmai ca cio le mi kip anmai ṭawng cio in ca a kuat hai.
Esther cu Siangpahrangnu ah a Cang
1 Hipawl hnuah, siangpahrang Ahasuras-ih thinlingnak a reh deuh tikah, Vashti le a thil ti le amah dokalhih thusuah mi cu siangpahrang in a vun máng. 2 Cun siangpahrang siahhlawh amah riantupawl in, «Siangpahrang hrangah fala him hmel ṭha hawl si seh; 3 cule nunaupawl kilkhawitu, siangpahrang-ih tilperpa Hegai hnuaiih, siangpahrang-ih nunaupawl retkhawmnak inn, Shushan ih kulhhnget sungah, fala him hmel ṭha hmuahhmuah kokhawm dingin siangpahrang in a lalram sungih ramṭhen hmuahhmuah ah ṭuanvo latupawl ruat seh. Cule an ceimawiawknak ding thilripawl pek si hai seh. 4 Cun siangpahrang lunghmuitertu fala cu Vashti aiah siangpahrang bawinu ah cang seh,» tiah an ti. Cuih thu cun siangpahrang lung a hmuiter ih, anih cun cutivekcun a tuah.
5 Shushan ih kulhhnget sungah Jew-mi pakhat, Benjamin-mi Kish fapa, Shimei fapa Jair-ih fapa, a hmin Mordekai ti mi a um. 6 Amah cu Babilon siangpahrang Nebukhadnezzar in ralkaihpawl an hruai laiih, Judah siangpahrang Jekoniah thawn Jerusalem ihsin a hruai mi a si. 7 Cu pa in a paseu fanu Hadassah, Esther an ti mi cu a câwmpitling, ziangahtile anih cun pa a nei lo ih, nu khal a nei lo. Cuih fala cu pumrua ṭha le hmel ṭha zet a si. A nu le a pa an thih tikah, Mordekai in a fanu vekin a lâk.
8 Cun hitin a si, siangpahrang thupek le thusuah cu hna ih an rak theih tikah le fala tampi, Shushan ih kulhhnget sung Hegai-ih kilkhawinak hnuaiih an ratkhawm laiah, Esther cu siangpahrang inn ah nunaupawl kilkhawitu Hegai-ih kilkhawinak ah an hruailut. 9 Cuih fala cun anih cu a lung a hmuiter ih, falanu cun a duhsaknak a co; anih in a ei le in ding le a ceimawiawknak ding thilripawl a pe lohli. Cun siangpahrang inn ihsin hril mi nunau siahhlawh pasarih cu amah an pe, cule anih in amahnu le a nunau siahlawhpawl cu nunaupawl inn ih hmun ṭhabik ah a hruai hai. 10 Esther cun a miphun asilole a sungkua a rellang lo, ziangahtile Mordekai in rellang lo dingin a cah. 11 Cule Esther in ziang a tuah, ziangtin a um ti thei dingin Mordekai cu ni tin nunaupawl umnak tualrawn hmaiah a veivak ṭheu.
12 Nunaupawl hrangih dān um cia vekin thla hleihnih sung timlamawknak a ṭheh hnuah, fala kip hrangah siangpahrang Ahasuras hnenih an feh cān a thlen tikah (an ceimawiawknak cān cu hitivekin an kimter ṭheu: thla ruk sung mura hriak an hnih ih, a dang thla ruk sung rimhmui a phunphun le nunaupawl ceimawiawknak thilripawl an hnih), 13 falapawl cu siangpahrang inn ah hitivekin an feh ṭheu: siangpahrang inn ih luhpi dingin an duh mi thil pauhpauh nunaupawl umnak inn ihsin an kĕn ṭheu. 14 Zan ah fala pakhat cu a feh ih a thaizing ah, nusûnpawl kilkhawitu, siangpahrang-ih tilper Shaashgaz-ih thuneihnak hnuaiih nunaupawl umnak inn a pahnihnak ah a kir ṭheu. A parah siangpahrang a lungsiin a hmin a sāl lo ah cun, siangpahrang hnenah a fehsal nawn lo.
15 Cule Mordekai-ih paseu Abihail-ih fanu, Mordekai in a fanu dingih a umpi mi Esther cu siangpahrang hnenih a feh ding cān a thlen tikah, nunaupawl kilkhawitu, siangpahrang-ih tilperpa Hegai in ken ding tiih a sim mi siarlo zianghman a ngen lo. Esther cun amah hmutupawl hmuahhmuah hnen ihsin duhsaknak a co. 16 Cun Esther cu siangpahrang Ahasuras a lal a kum sarihnak, a thla hratnak, Tebeth thla ah siangpahrang hnenah a inn ah an hruailut. 17 Esther cu siangpahrang cun nunau dang hmuahhmuah hnakin a duhdawt ih, fala him dang hmuahhmuah hnakin a mithmuhah zangfahnak le duhsaknak a co; cule siangpahrang bawinu lukhum a lu ah a khumter ih, Vashti aiah siangpahrang bawinu ah a tuah.
18 Cun siangpahrang in puai ropi, Esther-ih Puai cu a bawi hmuahhmuah le a siahhlawh hmuahhmuah hrangah a tuah; cule ramṭhenpawl ah cawlhum ni a phuang ih, siangpahrang atirhsiannak milin thilpekpawl a pe.
2:18a tirhsiannak: A ṭawng hrampi ah, «kut» ti a si.
Mordekai in Phiarthupnak a Hmusuak
19 Fala himpawl a vei hnihnak an kawhkhawm tikah, Mordekai cu siangpahrang kăwtsuah ah a rak to. 20 Mordekai ih a cah ta vekin Esther in a sungkua le a miphun a rellang lo, ziangahtile Esther cun Mordekai in a cawmṭhanlen lai vek thothoin a thupek cu a lung.
21 Cuih cān ah, siangpahrang kăwtsuah ih Mordekai a to laiah, sângka kiltupawl lak ihsin siangpahrang-ih tilperpawl lakih pahnih Bigthan le Teresh cu an thinaithawkin siangpahrang Ahasuras parih kutthlakdān ding an hawl. 22 Cuih phiarthupnak cu Mordekai in a theihsuah tikah siangpahrang bawinu Esther cu a sim ih, Esther in Mordekai hmin in siangpahrang a theihter. 23 Cule cuih phiarthupnak cu zingzăwi a si ih, a dik ti an hmuh tikah, cute pahnih cu dawtthatnak thingphun parah an dawtthat; cule cuih thu cu siangpahrang hmaika-ah sansiarnak cazual sungah an ngan.
Haman-ih Phiarthupnak
1 Hi thilpawl hnuah siangpahrang Ahasuras in Agag-mi Hammedatha fapa Haman cu a khaisâng, cule a khaisâng ih, a hnenih um bawipawl hmuahhmuah tlunah thuneihnak a pe. 2 Cule siangpahrang kăwtsuah ih um siangpahrang siahhlawhpawl hmuahhmuah cu Haman hmaiah an băwkkhup ih upatnak an pe, ziangahtile amai parah cutivekih ti dingin siangpahrang in thu a rak pe a si. Asinan Mordekai cu a băwkkhup lo ih, upatnak a pe fawn lo. 3 Cun kăwtsuah ih um siangpahrang siahhlawhpawl in Mordekai hnenah, «Ziangruangah so siangpahrang thupek na pahbăl?» tiah an ti. 4 Cule hitin a si, ni tin a hnenah an sim ih a ngaithlak hai lo tikah, Mordekai-ih ṭawngkam a dinsuah le suah lo zoh dingin Haman hnenah cumi cu an sim, ziangahtile Mordekai in Jew-mi a si ti anmah a rak sim dah.
5 Haman in a hmaiah Mordekai a băwkkhup lo ih upatnak khal amah a pe lo ti a theihsuah tikah, Haman cu thinlingnak in a khat. 6 Asinan Mordekai par lawngih kutthlak cu thil tenau tukah a ruat, ziangahtile Mordekai cu ziang miphun a si ti amah cu an rak sim zo. Curuangah siangpahrang Ahasuras lalram pumpuluk ah Mordekai-ih miphun, Jew-pawl hmuahhmuah Haman in hlohralter thluh a tum. 7 Siangaphrang Ahasuras a lal a kum hleihnihnak, thla hmaisabik Nisan thla ihsin thla hleihnihnak Adar thla tiang, ni tin, thla tin Haman hmaiah aPur ti mi camcawhfung zuh a si.
3:7a Pur: Persia ṭawng a si ih, a sullam cu «camcawhfung» tinak a si.
8 Cun Haman in siangpahrang Ahasuras hnenah, «Na lalram sungih ramṭhenpawl hmuahhmuah ih miphunpawl lakih ṭekdarh le umdarh miphun pakhat an um; an dānpawl cu miphun dangpawl hmuahhmuah dān lakah a danglam ih, siangpahrang dānpawl an thlun lo. Curuangah cupawl umter ringring ding cu siangpahrang hrangah a ṭha lo. 9 Siangpahrang remti zawng asile, anmahpawl hlorálter dingah thusuah ngan si seh, cule kei in siangpahrang hlawnthil retnak ih thun dingah, hnaṭuantupawlih kut ah ngun tangka talent 10000 ka pe ding,» tiah a ti.
10 Cule siangpahrang in a kut ihsin a zunghruk tacik a phawih ih, Jew-mipawlih ral, Agag-mi Hammedatha fapa Haman hnenah a pe. 11 Cule siangpahrang in Haman hnenah, «Ṭha na tidandanih tuah dingin, tangka thuhla le cuih miphun thuhla cu na hnenih pek an si,» tiah a ti.
12 Cun thla khatnak ni hleithumnak ah siangpahrang cangantupawl cu kawh an si ih, Haman ih thu a pek mi hmuahhmuah bangtukin thusuah cu, siangpahrang-ih bawi tumpipawl, ramṭhen kip ih uktupawl, miphun kip hotupawl hnenah, ramṭhen tin ah anmai ca cio in miphun kip hnenah anmai ṭawng cio in an kuat. Cumi cu siangpahrang Ahasuras hmin in ngan a si ih, siangpahrang zunghruk tacik khĕn a si. 13 Cule siangpahrang lalram ramṭhen kip ah Jew-pawl hmuahhmuah, mino le upa siseh, nauhak tete le nunaupawl siseh, ni khat sungah, thla hleihnihnak Adar thla ni hleithum ni cekci ah hlohralter thluh, that thluh, cimitter thluh le an neih thilpawl laksak thluh dingin cakuatpawl cu caphurtu hmangih kuatsuak ṭheh a si. 14 Cuih cangansâwngsin mi, ramṭhen kip ah dān vekih suah ding mi cu, cumi ni hrangah miphun hmuahhmuah rak tiar cia dingin an hnenah phuan ding a si. 15 Caphurtupawl cu siangpahrang-ih thupek in an fehsuak ih an hmanhmawh; cule thusuah cu Shushan ih kulhhnget sungah phuansuah a si. Cule siangpahrang le Haman cu zu in dingin an to, asinan Shushan khawpi cu a buai nasa.
Jew-pawl Bawm ding Esther a Lungkim
1 Thil cang mi hmuahhmuah Mordekai in a theihfel tikah, Mordekai in a hnipuan a thlek ih buri-hnipuan hrukin vutcâm a phulhaw, cule khawpi sungah a feh. Ring zetin a ausuak ih nasazetin a ṭap. 2 Siangpahrang kăwtsuah hmai tiang a feh, ziangahtile zohman buri-hnipuan hruhin siangpahrang kăwtsuah ah luh sian a si lo. 3 Cule siangpahrang thupek le thusuah a thlennak ramṭhen kip ah, Jew-pawl lakah nasazetih ṭahnak a um, rawlulhnak, ṭahnak le râknak thawn; cule mi tampi cu buri-hnipuan thawn vutcâm lakah an it.
4 Cun Esther-ih siahhlawh nunaupawl le tilperpawl cu an ra ih amah cu an ra sim, cule siangpahrang bawinu cu nasazetin a van a sâng. Cun anih in Mordekai hrukter dingin le a buri-hnipuan phawihsak dingin sinfen a hei kuat, asinan anih in a rak cohlang lo. 5 Cun Esther in siangpahrang-ih tilperpawl lakih amah riantu Hathak cu a ko, cule a thuhla le a săn thei dingin Mordekai hnenih feh dingin thu a pe.
6 Cule Hathak cu Mordekai hnenah siangpahrang kăwtsuah hmaiih khawlak mual ah a feh. 7 Cule Mordekai in a hnenah a parih thil cang mi hmuahhmuah le Jew-pawl cimitter dingih siangpahrang hlawnthil retnak ih Haman in tangka a tiamkam zât cekci tiangin a sim. 8 Esther hmuh dingin le a hnenih cumi simfiang dingin le siangpahrang hnenih dilnak tuah dingin siangpahrang hnenih feh dingih thu pe dingin le a mipawl hrangah siangpahrang hmaiih zangfah dil dingin, anmah hlohralternak ding Shushan ih an phuan mi thusuah ngansâwngsin mi khal a hnenah a pe. 9 Cule Hathak cu a kirsal ih Mordekai-ih ṭawngkampawl cu Esther a sim.
10 Cun Esther in Hathak a sim ih, 11 «Kawh lo mi zokhal nunau siseh, mipa siseh, siangpahrang tual sungta ih luttu cu thah a si ding, asinan siangpahrang in a sui kianghrăwl a tĭn mi lawng a nung ding ti mi dān pakhat um mi cu siangpahrang siahhlawhpawl le siangpahrang ramṭhenpawlih minung hmuahhmuah in an thei ṭheh. Sikhalsehla keimah lawngte cu siangpahrang hnenih lut dingih in kawhlonak ni 30 a ti zo,» tiin Mordekai hnenih sim dingin thu a ken. 12 Cule Esther ih thurel mipawl cu Mordekai an sim.
13 Cule Mordekai in, «Siangpahrang inn ih na um ruangah, Jew-pawl hmuahhmuah lakah nangmah lawng in na pumpelh ding tiah na thinlung in ruat hlah. 14 Ziangahtile tuih cān ih daiteih na um men hrih a si ahcun, thawsuahnak le runsuahnak cu Jew-pawl hrangah hmun dangin a suak ding, asinan nangmah le na pupáih sungza cu nan hlorál ding. Asinan hivek cān atu vek hrangah siangpahrang bawinuih dinhmun na rak thleng tla a si thei a si si, zo so thei?» tiih Esther sâng dingin a sim hai.
15 Cun Esther in Mordekai va simsal dingin a cah hai: 16 «Va feh awla, Shushan ih um Jew-pawl hmuahhmuah kha kokhawm aw, cule ka hrangah rawlul uh; sun ah siseh, zan ah siseh, ni thum sung ei lo le in loin um uh. Ka siahhlawh nunaupawl le kei khal in cuvekin rawl kan ul ve ding. Cule dān kalh zawng si hman sehla, siangpahrang hnenah ka feh ding; ka hlohral a si khalle, hlohral si ko seh,» tiin.
17 Cule Mordekai cu a feh ih, Esther in a hnenih thu a pek mi hmuahhmuah bangtukin a tuah.
A Vei khatnak Esther-ih Rawlpuai
1 Cun a ni thumnak ah hitin a si, siangpahrang inn luhnak hawiin, siangpahrang inn ih a laltokham ih siangpahrang a to laiah, Esther cun siangpahrang bawinuih thuam a hruk ih, siangpahrang inn zawn, siangpahrang tual sungta ah a va ding. 2 Cun hitin a si, siangpahrang in siangpahrang bawinu Esther tual ih ding a hmuh tikah, a mithmuhah duhsaknak a co ih, siangpahrang in a kut ih um sui kianghrăwl cu Esther lamah a hei tĭn. Cun Esther in a rak naih ih kianghrăwl zim cu a thâm.
3 Cule siangpahrang in a hnenah, «Siangpahrangnu Esther, ziang si maw? Ziangso dil na duh? Ka lalram a hrek tiang khal pek na si ding,» tiah a ti.
4 Esther in, «Siangpahrang remti zawng asile, a hrangah ka timlam mi rawl puai ah tuihsun ah siangpahrang le Haman ra hai seh,» tiah a sâng.
5 Cun siangpahrang in, «Esther ih duh bangtukih kan ti theinak dingah zamrangten Haman cu run hruai uh,» tiah a ti. Cutin siangpahrang le Haman cu Esther ih timtuah mi rawl puai ah an feh.
6 Rawl puai ih sabitzu an in laiah siangpahrang in Esther hnenah, «Na dil mi ziang a si? Pek na si ding. Na ngĕn mi ziang a si, lalram a hrek tiang khal pek na si ding!» tiah a ti.
7 Cun Esther in a sâng ih, «Ka dil mi le ka ngĕn mi cu hihi a si: 8 Siangpahrang mithmuhah duhsaknak ka co ih, ka dil mi pek le ka ngĕn mi tlamtlinter ding cu siangpahrang remti zawng asile, an hrangih ka timtuah ding mi rawl puai ah siangpahrang le Haman ra hai seh, cule thaisun ah siangpahrang ih a sim vekin ka tuah ding,» tiah a ti.
Mordekai parih Haman Phiarthupnak
9 Cule cuih ni ah cun Haman cu aipuang le lungawinak thinlung thawn a fehsuak; asinan Haman in siangpahrang kăwtsuah ah Mordekai cu ding lo le a hmaiah khūr loih a hmuh tikah, Mordekai parah aithawknak in a khat. 10 Asinan Haman cu a sūpaw ih inn ah a tin, cule mi a thlah ih a rualpipawl le a nupi Zeresh a ko. 11 Cun Haman in an hnenah a len natsatzia, tefa tam ngaingai a neihzia, ziang tinkim ah siangpahrang ih a khaisanzia le bawipawl le siangpahrang siahhlawhpawl tlunih a cawisanzia pawl a sim hai.
12 Cuihtlunah Haman in, «A si, siangpahrang bawinu Esther in a timtuah mi rawl puai ah siangpahrang thawn ra dingin keimah siarlo zohman a sawm lo; kei cu siangpahrang zawngah thaisun ah anih in i sawm lala. 13 Cucingin siangpahrang kăwtsuah ih Jew-mi Mordekai toih ka hmuh i kip in hipawl hmuahhmuah hin dirĕmnak zianghman in pe lo,» tiah a ti.
14 Cun a nupi Zeresh le a rualpipawl hmuahhmuah in a hnenah, «Midawtthatnak thingphun dawng 50 sângin tuah si seh, cule thaizing ah cumi parah Mordekai dawtthat dingin siangpahrang hnenah dil awla, siangpahrang zawngah hlipár zetin rawl puai ah cun na feh pei cu,» tiah an ti.
Cule cuih thu cun Haman a lunghmuiter; cutin midawtthatnak thingphun cu a tuahter.
Siangpahrang in Mordekai a Khaisâng
1 Cuih zan cu siangpahrang a itthat thei lo. Cule sansiarnak sungih khum mi cazual run keng dingin thu a pe; cule cupawl cu siangpahrang hmaiah siar a si. 2 Cule siangpahrang-ih tilperpawl lakih mi pahnih, sângka kiltu Bigthana le Teresh in siangpahrang Ahasuras parih kutthlak an tum thu Mordekai ih a rak sim mi ngan mi cu an hmusuak. 3 Cun siangpahrang in, «Himi thu ruangah Mordekai parah ziang cawimawinak asilole ziang upatnak so pek a rak si?» tiah a ti.
Cule amah riantu siangpahrang siahhlawhpawl in, «A hrangah zianghman tuahsak a si lo,» tiah an ti.
4 Cutikah siangpahrang in, «Tualrawn ah zo so um?» tiah a ti. Cu laifangah Haman cu Mordekai hrangih a timtuah mi midawtthatnak thingphun parah Mordekai dawtthat dingih siangpahrang dil dingin siangpahrang inn tual lengta ah cun a rung lut.
5 Siangpahrang siahhlawhpawl in a hnenah, «Haman cu khi tawkah a um, tualrawn ah a ding,» tiah an ti.
Cule siangpahrang in, «Rung lutter uh,» tiah a ti.
6 Cutin Haman cu a rung lut, cule siangpahrang in a hnenah, «Siangpahrang in cawimawi a duh mipa parah ziang tuah a si pei?» tiah a sut.
Cutikah Haman cun a thinlung sungin, «Siangpahrang in kei hnakih cawimawi a duh mi zo a um cuang ding?» tiah a ruat. 7 Cule Haman in siangpahrang hnenah, «Siangpahrang in cawimawi a duh mipa cu, 8 siangpahrang hruh mi siangpahrang kâwrfual le siangpahrang to mi ráng, siangpahrang lu ih khum ṭheu mi lallukhum run kensak si seh. 9 Cun siangpahrang in cawimawi a duh mipa cu a thâwm theinak dingah, cuih kâwrfual le ráng cu siangpahrang-ih mipawimawhpawl lakih a rinsanbik kut ah pek si seh. Cun ráng parah toter sehla khaw lakah fanpi seh, cule cu pa hmaiah, ‹Siangpahrang ih cawimawi a duh mi cu hitiih tuah si seh!› tiin phuan si seh,» tiah a sâng.
10 Cun siangpahrang in Haman hnenah, «Zamrang aw, na ti vekin kâwrfual le ráng cu va la awla, siangpahrang kăwtsuah ih to Jew-mi Mordekai hrangah cutin tuah aw! Na sim mi hmuahhmuah pakhat hman tuah loin um hlah seh,» tiah a ti.
11 Cule Haman in kâwrfual le ráng a la, Mordekai cu a thuam ih ráng in khaw lakah a hruai, cule a hmaiah, «Siangpahrang ih cawimawi a duh mipa cu hitiih tuah si seh!» tiah a phuang.
12 Cun Mordekai cu siangpahrang kăwtsuah ah a ra kirsal. Asinan Haman cu ninghang le a lu khuhin inn lamah zamrang zetin a tĭn. 13 Haman in a nupi Zeresh le a rualpipawl hmuahhmuah hnenah a parih thil cang mi zaten a sim hai, a mifimpawl le a nupi Zeresh in a hnenah, «A hmaiih tlûk taw na thawh mi Mordekai cu Jew cithlah a si ahcun, amah cu na neh lo ding, cuhnakin a hmaiah na tlu hrimhrim sawn ding a si,» tiah an ti.
14 A hnenih an ṭawng rero laiah, siangpahrang-ih tilperpawl an ra ih, Esther ih timtuah mi rawl puai ih Haman hruai dingin an hmanhmawh.
Mordekai Aiah Haman Thlaithat a Si
1 Cutin siangpahrang le Haman cu siangpahrang bawinu Esther hnenah rawl puai zawh dingin an feh. 2 Cule a ni hnihnak, rawl puai ih sabitzu an in laiah, siangpahrang in Esther hnenah, «Na dil mi ziang a si, siangpahrang bawinu Esther? Cumi cu na hnenih pek a si ding. Cule na ngĕn mi ziang a si, lalram a hrek tiang khal pek na si ding!» tiah a tisal.
3 Cun siangpahrang bawinu Esther in, «Maw siangpahrang, na mithmuhih duhsaknak ka co ih, siangpahrang remti zawng asile, ka dil mi cu ka nunnak pek si ningla, ka ngĕn mi cu ka mipawl zuah si hai seh. 4 Ziangahtile hlohralter dingah, thah dingah le cimihter thluh dingah ka mipawl le kei cu zuar kan rak si. A nu a pa in siahhlawh dingih zuar cu si nungla, daiten ka rak um men ding nân, ziangahtile cutivekih kannihih harsatnak cu siangpahrang hrangih hloh mi thaw cun khaikhintlak a si lo,» tiah a ti.
5 Cun siangpahrang Ahasuras in siangpahrang bawinu Esther hnenah, «Cu pa cu zo a si ih, cuvek thil tuah dingih a thinlung ih ruat ngamtu cu khuiah a um?» tiah a ti.
6 Cule Esther in, «Dodaltupa le ral cu hi misualrálpa Haman hi a si!» tiah a ti.
Cutin Haman cu siangpahrang le siangpahrang bawinu hmaiah cun a thin a phâng.
7 Cun siangpahrang cu rawl puai ih a sabitzu innak ihsin thinlingin a tho ih, siangpahrang hmuan ah a feh; asinan Haman cu siangpahrang bawinu Esther hmaiah a nunnak ngen dingin a tâng, ziangahtile amah parah siangpahrang in thil ṭhalo a ruatcat ti Haman in a thei. 8 Siangpahrang hmuan ihsin rawl puai ih sabitzu innak hmun ih siangpahrang a kirsal tikah, Haman cu Esther a rak umnak ihkhun nuam parah a rak tlu. Cun siangpahrang in, «Inn ih ka um lai hmanah anih in siangpahrang bawinu cu a sualpi ding maw?» tiah a ti.
Siangpahrang a ṭawng thluh veten, Haman-ih hmai cu an tuam. 9 Siangpahrang hnenih um tilperpawl lakih pakhat Harbonah in, «Ngai hnik, siangpahrang hrangih thil ṭha simtu Mordekai hrangih Haman ih a tuah mi midawtthatnak thingphun dawng 50 sâng cu Haman inn ah a ding a si,» tiah a ti.
Cun siangpahrang in, «Cumi parah amah cu dawtthat uh!» tiah a ti.
10 Cule Haman cu Mordekai hrangih a timtuah mi midawtthatnak thingphun parah an dawtthat. Cun siangpahrang-ih thinlingnak cu a dai.
Jew-pawl Runsuahnak
1 Cuih ni ah siangpahrang Ahasuras in Jew-pawlih ral Haman-ih neih thilripawl cu siangpahrang bawinu a pek. Cule Mordekai cu siangpahrang hmaiah a ra, ziangahtile Esther in anih cu amah thawn ziangti vekih naihaw an si ti a rak sim cia. 2 Cun siangpahrang in Haman hnen ihsin a lâk mi zunghruk tacik cu Mordekai a pe, cule Esther in Mordekai cu Haman-ih neih thilripawl parih thuneitu ah a ret.
3 Cule siangpahrang hnenah Esther a ṭawng lehsal, a ke hramah a băwk ih, mitthli thawn Agag-mi Haman-ih Jew-pawl parih phiarthupnak khua a khan mi thil ṭhalo cu phawihkirsal dingin a ngen. 4 Cule siangpahrang in Esther lamah sui kianghrăwl cu a tĭn. Cutin Esther cu a tho ih siangpahrang hmaiah a ding, 5 cule, «Siangpahrang remti zawng a si ih, a mithmuhih duhsaknak ka co ih, hi thil cu siangpahrang hmuhdān ah thil awm a si ih, keimah cu a mithmuhah a lungsi zawng ka si le, Agag-mi Hamedatha fapa Haman-ih khawkhan cakuat, siangpahrang ramṭhen hmuahhmuah ih Jew-pawl cimihter thluh ding tiih a ngan mi cu tisal lo dingin ngan si seh. 6 Ziangahtile ka miphun parih thil ṭhalo thleng ding hmuh cu ziangtin ka tuar thei ding? Asilole ka laicinpawlih siatnak hmuh cu ziangtin ka tuar thei ding?» tiah a ti.
7 Cun siangpahrang Ahasuras in siangpahrang bawinu Esther le Jew-mi Mordekai hnenah, «Ngai hnik uh, Haman-ih neih thilripawl cu Esther ka pe zo, cule Jew-pawl parih a kutthlak a tum ruangah amah cu midawtthatnak thingphun parah an dawtthat zo. 8 Jew-pawl hnenah ṭha na tidān dānin nangmah rori in siangpahrang hmin ih kuat ding mi cangan awla, siangpahrang zunghruk tacik khĕn aw; ziangahtile siangpahrang hmin ih ngan le siangpahrang zunghruk tacik khĕn mi cu zohman in an tidanglam thei lo,» tiah a ti.
9 Cun siangpahrang cangantupawl cu, cuih cān, thla thumnak, Sivan thla ni 23 ah an kokhawm ih, Mordekai ih thu a pek mi hmuahhmuah bangtukin Jew-pawl hnenah, bawi tumpipawl hnenah, uktupawl hnenah le India ihsin Kush tiangih ramṭhen 127 lalpawl hnenah le ramṭhen kip ah mai ca cio in, miphun kip hnenah mai ṭawng cio in le Jew-pawl hnenah anmai ca le ṭawng in an kuat. 10 Cule anih in siangpahrang Ahasuras hmin in ca a ngan, cumi cu siangpahrang zunghruk tacik a khĕn, cule siangpahrang ráng cithlah, tlâncakpawl totu, rángto palaipawl hmangin cakuatpawl cu a kuat hai.
11–12 Himi cakuatpawl hmangin Adar thla, a thla hleihnihnak ih ni hleithum ni ah, siangpahrang Ahasuras-ih ramṭhenpawl hmuahhmuah ah ni khat sungah, siangpahrang in Jew-pawl cu khaw kip ah pungkhawmtlang dingin le anmai nunnak rak humaw dingah anmah run beitu ding ziang vek minung le ziang vek ram ih ralkap hmuahhmuah khal, nauhakpawl le nunaupawl telin, hlorálter ding le thah ding le rak cimihter thluh ding le an thil neih răm dingin siannak a pe.
13 An ralpawl parih phuba la dingin, Jew-pawl cuih ni ih tiar cia ih an um theinak dingah, cuih cangansâwngsin mi cu thusuah vekin ramṭhen tin ah suah le mi hmuahhmuah hrangah thăn ding a si. 14 Siangpahrang thupek in hmanhmawhter le tur an si ruangah siangpahrang ráng to ih caphurtupawl cu an fehsuak. Cule cuih thusuah cu Shushan ih kulhhnget sungah an thăn.
15 Cun Mordekai cu siangpahrang hmaika ihsin siangpahrang hnipuan mepian le var, sui lallukhum ropi le puan nem páte le sendup sinfen hruhin a fehsuak, cule Shushan khawpi cu lungawiaipuangin le hlipárin a um. 16 Jew-pawl hrangah tleu le lungawinak le aipuannak le cawimawinak a um. 17 Cule ramṭhen kip le khaw kip ah, siangpahrang thupek le thusuah a thlennak pauhpauh ah, Jew-pawl hrangah aipuannak le lungawinak, puai le cawlhum ni a um. Cun cuih rammi mi tampi cu Jew-mi ah an phuangaw, ziangruangahtile Jew-pawl an ṭih tuk.
Doral Tisiatnak
1 Thla hleihnihnak, Adar thla, ni hleithum ni, siangpahrang thupek le a thusuah mi vekih ti ding cān a kim tikah, Jew-pawlih ralpawl in an parih neh dingih an rak beisei ni ah a linglet zawngin thil a cang, Jew-pawl in anmah huatupawl an neh riangri. 2 Anmah siatnak ding hawltupawl tlunih kutthlak dingin siangpahrang Ahasuras-ih ramṭhenpawl hmuahhmuah ih khawpipawl ah Jew-pawl cu an pungkhawm. Cule zohman in anmah cu an do ngam lo, ziangruangahtile mi hmuahhmuah parah anmah ṭihnak a thleng. 3 Cule ramṭhenpawl hmuahhmuah ih bawipawl, bawi tumpipawl, uktupawl le siangpahrang hnaṭuansaktupawl hmuahhmuah in Jew-pawl an bawm, ziangruangahtile an parah Mordekai ṭihnak a thleng. 4 Ziangahtile Mordekai cu siangpahrang inn ah a ropi ih, a thuhla cu ramṭhenpawl hmuahhmuah ah a thang ṭheh; ziangahtile hi pa Mordekai cu a langsar deuhdeuh.
5 Cutin Jew-pawl in ralnâm ih sahnak, thahnak le siatsuahnak in an ralpawl hmuahhmuah an neh ih, anmah huatupawl cu an duh duhin an tuah.
6 Cule Shushan ih kulhhnget sungah Jew-pawl in mipa 500 an that ih, an hlorálter. 7 Cuihtlunah Parsandatha, Dalfon, Aspatha, 8 Poratha, Adalia, Aridatha, 9 Parmashta, Arisai, Aridai le Vajezatha, 10 Hammedatha fapa, Jew-pawlih ral Haman-ih fapa pahra tla an that; asinan rallâksum cu an thâm lo.
11 Cuih ni ah Shushan ih kulhhnget sungih an thah mi mipum zât cu siangpahrang an sim. 12 Cule siangpahrang in siangpahrang bawinu Esther hnenah, «Jew-pawl in Shushan ih kulhhnget sungah mipa 500 an that ih, an hlorálter, Haman fapa pahra pawl khal. A dang siangpahrang ramṭhenpawl ah teh ziang rak tuah tak hai pei maw! Na dil mi ziang a si? Cumi cu pek na si ding. Asilole ngĕn na duh hrih mi ziang a si? Cumi khal tuahsak na si ding,» tiah a ti.
13 Cun Esther in, «Siangpahrang remti zawng asile, Shushan ih um Jew-pawl hnenah tuihni ih thusuah bangtukin thaisun khal hi siansak si sehla, Haman fapa pahra pawl cu midawtthatnak thingphun parih dawtthat si hai seh,» tiah a ti.
14 Cule siangpahrang in cumi cu ti dingin thu a pe; thusuah cu Shushan ah thăn a si ih, Haman-ih fapa pahra pawl cu an dawtthat.
15 Cule Adar thla, ni hleilitnak ah Shushan ih um Jew-pawl cu an pungkhawmsal ih, Shushan ah mipa 300 an that; asinan rallâksum cu an thâm lo.
16 Siangpahrang ramṭhen sungih a dang Jew-pawl cu an nunnak humaw dingin le an ralpawlih hnaihnăwknak ihsin cawlhhahdamnak hmu dingin an pungkhawm, cule anmah huatu mi 75000 an that; asinan rallâksum cu an thâm lo. 17 Himi cu Adar thla ni hleithum ni ah a si. Cule ni hleili ni ah cun an cawl ih, puai le lungawinak ni an tuah.
Purim Puai
18 Asinan Shushan ih um Jew-pawl cu cuih thla ni hleithum le ni hleili ah an pungkhawm; cule ni hleingatnak cu an cawl, puai le lungawi ni ah an tuah.
19 Curuangah khawtepawl ih um khawte Jew-pawl in Adar thla ni hleilitnak cu cawlhum ni vekin lungawinak le puai tuahnak ah an hmang ih, pakhat le pakhat ei le in ding an kuataw.
20 Cule Mordekai in hi thilpawl cu a ngan ih siangpahrang Ahasuras-ih ramṭhenpawl hmuahhmuah, lamhla le lamnâi ih um, Jew-pawl hmuahhmuah hnenah ca a kuat ṭheh, 21–22 Adar thla, ni hleili le ni hleinga cu kum tinten lawm dingin thu a pe; cuih ni ah Jew-pawl cu an ralpawl lak ihsin an cawlhahdam ih, cuih thla ih riahsiatnak cu an hrangah aipuannak ah a cang ih, ṭahnak ni cu cawlhum ni ih a can ruangah; puai tuah ni, aipuan ni, pakhat le pakhat ei le in ding kuatawk ni le mifarah thilpek ni hrangah tuah ding khalin thu a pe. 23 Cun Mordekai in an hnenih a ngan vekin, Jew-pawl in an rak thawh zo mi nunphung cu an cohlang, 24 ziangruangahtile Agag-mi Hammedatha fapa, Jew-pawl hmuahhmuah ih ral Haman in Jew-pawl dokalhin anmah cimitter thluh dingin khua a rak khâng ih, anmah buaiter ding le hlorálter dingin aPur ti mi camcawhfung a rak zûk. 25 Asinan cuih thuhla cu siangpahrang hnen a thlen tikah, Jew-pawl dokalhih a sualrál zet mi hi phiarthupnak Haman ih a tuah mi cu amai lu parah kirsal in, amah le a fapapawl cu midawtthatnak thingphun parah dawtthat si hai seh tiin ca in thu a rak pe.
9:24a Pur: Persia ṭawng a si ih, a sullam cu «camcawhfung» tinak a si.
26 Curuangah Pur ti mi hmin suangin cuih nipawl cu Purim tiah an ko. Curuangah, hi cakuat thupawl ruangah siseh, himi thuhla ih an hmuh mi ruangah siseh, an parih thil thleng mi ruangah siseh, 27 Jew-pawl cun anmah le an tesinfapawl le anmah run fĭntupawl kha, ca ih ngan mi zulhin le bikhiah mi tikcu vek ten, himi ni hnih hi pelh riai loin kum tin hmang dingin an dĭn ih, hmang dingin dān an tuah. 28 Himi nipawl cu san i kip tluansuakin, innsang kip, ram kip le khaw kip ah cīn ringring ding le hman ringring ding a si. Hi aPurim nipawl cu Jew-pawl lakah hmang loih, tlawlh ding a si lo. Cule an tesinfapawl lakah cuih nipawl cīn ringring nak cu a cuai ding a si lo.
9:28a Purim: Persia ṭawng ih pakhat hnak tam relnak a si ih, «camcawhfungpawl»tinak a si.
29 Cun Abihail fanu siangpahrang bawinu Esther le Jew-mi Mordekai in Purim thuhla nĕmhnget dingin hi cakuat pahnihnak cu thuneihnak hmuahhmuah thawn an rak ngan. 30–31 Cule Jew-mi Mordekai le siangpahrang bawinu Esther in Jew-pawl hrang, anmah le an tesinfa hrangah rawlulh cān le ninghan cān thuhla ih a rak nĕmhngeh zo bangtukin, bikhiah mi cān ah hi Purim nipawl cu tihnget dingin, Ahasuras lalram sungih ramṭhen 127 ih Jew-pawl hmuahhmuah hnenah daihnak le hnangamnak thu Mordekai in ca a kuat. 32 Esther-ih thusuah in himi Purim thuhla cu a nĕmhnget, cule cumi cu cazual sungih ngankhum a si.
Mordekai Cawisannak
1 Cule siangpahrang Ahasuras in a ram le tifinriat kap tluanpawl cu siah a tuk. 2 A thiltitheinak le a cahnak ih a hnaṭuan hmuahhmuah, siangpahrang in amah a cawisannak Mordekai-ih ropitnak thuhla hmuahhmuah cu Media le Persia siangpahrangpawlih sansiarnak cazual sungah ngan in a um a si lo maw? 3 Ziangahtile Jew-mi Mordekai cu siangpahrang Ahasuras sangtu, Jew-pawl lakih miropi, a unau mi tam zet ih cohlan, a mipawl hrangih thil ṭha hawltu le a milesa hmuahhmuah hnenih daihnak thu simtu a si.