BibleThianghlim – DANIEL
Old Testament
Genesis Exodus Leviticus Numbers Deuteronomy Joshua Judges Ruth 1 Samuel 2 Samuel 1 Kings 2 Kings 1 Chronicles 2 Chronicles Ezra Nehemiah Esther Job Psalm Proverbs Ecclesiastes Song of Solomon Isaiah Jeremiah Lamentations Ezekiel Daniel Hosea Joel Amos Obadiah Jonah Micah Nahum Habakkuk Zephaniah Haggai Zechariah Malachi
New Testament
Matthew Mark Luke John Acts Romans 1 Corinthians 2 Corinthians Galatians Ephesians Philippians Colossians 1 Thessalonians 2 Thessalonians 1 Timothy 2 Timothy Titus Philemon Hebrews James 1 Peter 2 Peter 1 John 2 John 3 John Jude Revelation
DANIEL
- A ngantu: Daniel
- A siartu: Babilon sáltan laiih Jew-pawl
- A huap sung cān: B.C. 605-536 hrawng
Jerusalem tlangval mipawimawh Daniel (1:3-4) cu Nebukhadnezar kut ih Jerusalem a tluk hmaisa ṭum B.C. 605 ah sál ih hruai a si. «Sairas a lal a kum thumnak» (10:1) B.C. 536 tiang Daniel in thu a phuang. Sál ih hruai a si tikah Jeremiah in Jerusalem ah kum 20 hnak tam thu a rak phuang rero zo (Jer 1:2). Ezekial cu B.C. 592 ah thuphuan rawngbawlnak a thăwk. Ezekiel cu a sáltanpipawl lakah rawng a bawl.
Daniel ve thung cu leitlun ram uktu ropi Babilon hnuaiih rawng a bawl hnuah, Persia lalram hnuai khalah rawng a bawl. Cuih lalram pahnih hnenah thu a phuang, asinan Pathian thukham neitu Israel hnen khalah a phuang thotho. Babilon kut ih Jerusalem a tlûknak cun temple tisiatnak ding lamzin a ăwnsak ih, Jerusalem tlûknak cun Israel thuanthu a danglamter nasa. Hih thil cang mi ruangah rairing lalram in Jerusalem a uk thluh laiah Pathian in a lalram a dĭn taktak ding maw tiin Pathian zumtu Jew-pawl in thu an sut. Hi thusuhnak cu Daniel in a sâng ih, a sannak cu hi cabu-ih thuken a si, cumi cu Pathian in a lalram hrangah a khawkhannak cu harsat cān ah a hlensuak rero ti hi a si.
Profet Daniel in himi thupi cu thu hnih in bung 1-7 ah a buaipi. A pakhatnak ah, Pathian amah lawng cu leilung tlunih lalram hmuahhmuah tlunih Lal diktak a si. A pahnihnak ah, letlun pumpi ah a lalram in hnaihnăwktu a nei lo ding. A mipawl hrangih Pathian khawkhannak cu bung 8-12 ah Daniel in a phuanglang. Hi leitlun lalram thu le hla relnak a si ruangah Daniel 2:4b-7:28 tiang hi khuahlan Kanaan ram le a kiangkap rampawl ṭawng Aramik ih ngan a si. Jew-pawl thawi an pehtlaihawknak thuhla cu Daniel 1:1-2:4a le bung 8–12 ah Hebru ṭawng ih ngan a si.
A mipawl hrangih Pathian khawkhannak Daniel in a phuan tikah, lalram thar ropitnak lam buaipi hnakin a ra thleng ding mi doawknakpawl le harsatnak lamah Daniel cu Pathian in a hmuitinter.
«Ka bawipa, hi thilpawlih cemnetnak cu ziang vek a si ding?» (Dan 12:8) tiih a suh tikah, Anih cu, «Daniel, na lamzin ah feh men aw, ziangahtile cān a cem hlanlo hi ṭawngkampawl cu kharpit le tacik khĕn a si,» (Dan 12:9) tiih sim a si.
Thuhlawm Ṭhen
- I. Babilon le Persia ih siangpahrangpawl thawi Daniel-ih tawnteh mipawl in miphunpawl tlunih Pathian Lalnak a langter (bung 1-7)
- II. Daniel-ih hmai lam thu a phuan mi in a mipawl hrangih Pathian thil tum a langter (bung 8-12)
Miralṭha Tlangval Pali
1 Judah siangpahrang Jehoiakim a lal a kum thumnak ah, Babilon siangpahrang Nebukhadnezzar cu Jerusalem ah a ra ih a kulh. 2 Cun Bawipa in Judah siangpahrang Jehoiakim cu Pathian inn ih bungbel hrekkhat thawn a kut ah a pe, cupawl cu anih in Shinar ram a pathian inn ah a thiar. Cule bungbelpawl cu amai pathian hlawnthil inn sungah a kenglut.
3 Cun siangpahrang in a tilperpawl hotu Ashpenaz cu Israel tefa hrekkhat le siangpahrang tesinfa hrekkhat le mizahum hrekkhat pawl hruai dingin a fial. 4 Cupawl cu sawisel ding um lo, zoh mawi, fimnak hmuahhmuah nei, theihnak nei le theihthiamnak nei, siangpahrang inn ih rawngbawl dingih ti theinak nei le Kaldia ṭawng le ca an zirh thei ding mi minopawl an si.
5 Cule siangpahrang in cupawl cu siangpahrang ih a ni tin ei mi rawl thaw le a in mi sabitzu in dingin le kum thum sung zir dingin a ruat hai, cutin annih in cuih cān a cem tikah, siangpahrang hmaiah an ding ding a si. 6 Cupawl lakih Judah-mipawl cu Daniel, Hananiah, Mishael le Azariah an si. 7 Annih cu tilperpawl hotupa in hmin a pe hai ih: Daniel cu Belṭeshazzar hmin a pe, Hananiah cu Shadrak tiin, Mishael cu Meshak tiin le Azariah cu Abednego tiin.
8 Asinan Daniel in siangpahrang rawl thaw thawn siseh, a in mi sabitzu thawn siseh, bawrhbangawter lo dingin a thinlung in a rak tum cia. Curuangah tilperpawl hotupa hnenah amah le amah bawrhbangawter lo dingin a ngen. 9 Pathian in Daniel cu tilperpawl hotupaih duhsaknak le mithmaiṭha a ngahter. 10 Cule tilperpawl hotupa in Daniel hnenah, «Nan rawl thaw le in ding rak ruattu siangpahrang ka bawi cu ka ṭih. Ziangahtile nan kum zât tlangvalpawl hnakin nan hmel zohsia deuhin ziangahso a lo hmuh ding? Cun siangpahrang hmaiah ka lu hi thlaphanumza ah nan cangter ding a si,» tiah a ti.
11 Cule tilperpawl hotupa in Daniel, Hananiah, Mishael, Azariah pawl kilkhawitu dingih a ret mi Melzar hnenah Daniel in, 12 «Zangfahten na siahhlawhpawl hi ni hra sung hnihsak hai hnik awla, ei dingah hanghnahhangrah le in dingah tidai lawng in pe seh. 13 Cun siangpahrang rawl thaw eitu tlangvalpawl lăngdān le kannih lăngdān cu na hmaiah cekfel si seh. Cule ṭha ih na hmuhdān vekin na siahhlawhpawl parah tuah aw,» tiah a ti. 14 Cule himi thu ah anih cun a lungkimpi hai ih, ni hra a hniksak hai.
15 Ni hra a cem tikah siangpahrang rawl thaw ei mi rawl eitu tlangvalpawl hmuahhmuah hnakin, an taksa cu ṭhasawn le thausawnin an lang. 16 Curuangah anmah kilkhawitupa in siangpahrang ei mi an ei ding rawl thaw le an in ding sabitzu cu a lahlo ih, hanghnahhangrah lawng a pe hai.
17 Hih tlangval pali pawl cu Pathian in theihnak le calai thiamnak le fimnak hmuahhmuah a pe hai, cule Daniel in larnak le mangpawl hmuahhmuah theihthiamnak a nei.
18 Siangpahrang in anmah hruai dingih a ti mi nipawl a cem tikah, tilperpawl hotupa in anmah cu Nebukhadnezzar hmaiah a hruai hai. 19 Cun siangpahrang in annihpawl cu a be hai ih, an zate lakah Daniel, Hananiah, Mishael le Azariah vek zohman hmuh an si lo. Curuangah annih cun siangpahrang hmaiah rawng an bâwl. 20 Cule fimnak ah le theihthiamnak hmuahhmuah thu ah siangpahrang ih a suthliah hai mi ah a lalram sungih um mitkherthiam hmuahhmuah le arsizohthiam hmuahhmuah hnakin lethra in an ṭhasawn ti a hmu. 21 Cutin Daniel cu Siangpahrang Sairas a kum khatnak tiang a umpeh vivo.
Nebukhadnezzar Mang
1 Nebukhadnezzar a lal a kum hnihnak ah, Nebukhadnezzar cun mang a man. Cule a thinlung a buai ih a itthat thei lo. 2 Cun siangpahrang in mitkherthiampawl, arsizohthiampawl, dawithiampawl le Kaldia-mipawl ko in, a mangpawl cu siangpahrang sim dingin thu a pe. Cuticun an ra ih siangpahrang hmaiah an ding. 3 Cule siangpahrang in an hnenah, «Mang ka man ih, cuih mang theih duhin ka thinlung a buai,» tiah a ti.
4 Cule aKaldia-mipawl in siangpahrang hnenah Aram ṭawng in, «Maw siangpahrang, kumkhua nung hram aw! Na mang cu na siahhlawhpawl sim awla, a hrilhfiahnak kan lo pe ding,» tiah an ti.
2:4a Kaldia-mipawl: Bible ngantupawl in Kaldia-mipawl ti hi a tlangpi thu ih Babilon-mipawl relnak ah an hmang ih, puithiam hrin, mifimpawl relnak khalah an hmang. Khuahlan cangan mipawl in Kaldia-mipawl hi Sem cithlah, Babilon uktu ih rung cang mipawl siin an tarlang. Khuahlan san ah cun annihpawl hi «pathian-ih puithiampawl» tiih kawh an si ih, ram sungih mifimbik ih ruah an si (Dan 2:5, 10; 4:7; 5:7, 11 khal zoh aw).
5 Siangpahrang in Kaldia-mipawl cu a sâng hai ih an hnenah, «Ka mang cu ka hnen ihsin a hlo zo, ka mang le a hrilhfiah in theihter lo asile, sahdarh nan si ding ih, nan inn cu êk penkhawm ah tuah a si ding. 6 Sikhalsehla cuih mang le a hrilhfiah nan sim asile, ka hnenin thilpekpawl, lawmmanpawl le upatnak ropi nan ngah ding. Curuangah mang le a hrilhfiah cu in sim uh,» tiah a ti hai.
7 Annih in an sângsal ih, «Siangpahrang cun mang cu a siahhlawhpawl sim sehla, a hrilhfiahnak cu kan pe ding,» tiah an ti.
8 Siangpahrang in a sâng ih, «Cān ngah nan duh ruangah a si ti ka theifiang, ziangruangahtile cumi cu ka rak hngilh zo ti nan thei. 9 Mang cu in theihter lo asile, nan hrangah thusuah pakhat lawng a um! Ziangahtile tikcucān a thlengawk hlanlo ka hmaiah thuphan le ṭawngkam mumallo sim dingin nan rak lungkim. Curuangah mang cu in sim uhla, a hrilhfiah khal nan pe thei ti ka thei ding,» tiah a ti.
10 Kaldia-mipawl in siangpahrang cu an sâng ih, «Siangpahrang-ih thuhla sim theitu cu leilung tlunah zohman an um lo ding. Curuangah siangpahrang, bawi lole uktu zohman in hivek thilpawl cu mitkherthiam, arsizohthiam lole Kaldia-mi an sut dah lo. 11 Siangpahrang ih ngĕn mi cu thil har a si ih, milai hnenih cêng lo, pathianpawl dah ti lo cun siangpahrang sim theitu zohman an um lo ding,» tiah an ti.
12 Himi ruangah siangpahrang cu a thin a heng, a thin a so in a so, cule Babilon ram mifim hmuahhmuah that dingin thu a pe. 13 Cutin mifimpawl that dingin thusuah cu suah a si. Cule Daniel le a hawipipawl khal that dingin an hawl.
Pathian in Mang a Phuanglang
14 Cun Daniel in thurawnpeknak le fimnak thawn Babilon mifimpawl that dingih a fehsuaktu, siangpahrang kiltu ralbawi Ariok cu a rak sâng. 15 Daniel in siangpahrang ralbawi Ariok cu a bia ih, «Ziangah so siangpahrang hnen ihsin thusuah cu kha tlukih a hmanhmawh?» tiah a ti. Cun Ariok in Daniel hnenah cuih thil cu a theihter.
16 Cutikah Daniel cu siangpahrang hnenah a lut ih, a hrilhfiahnak siangpahrang a sim theinak dingah cān pe dingin a dil. 17 Cun Daniel cu a inn ah a tĭn ih, a hawipi Hananiah, Mishael le Azariah pawl hnenah thil cang mi cu a theihter. 18 Daniel le a hawipipawl cu Babilon ram ih mifim dangpawl thawi thah an silonak dingah himi thuthup thuhla ah van Pathian hnenah zahngainak hrangah thlacam dingin a ngen hai.
19 Cun zan ah cuih thuthup cu larnak in Daniel hnenah phuanlăng a si. Cule Daniel in van Pathian a thangṭhat. 20 Daniel in a sâng ih;
«Kumkhua kumkhua tiang
Pathian hmin cu thangṭhatin um seh,
Ziangahtile fimnak le cahnak cu amai ta a si.
21 Cule amah in cān le tikcu a thleng,
Anih in siangpahrangpawl a hlăwn ih a tungding,
Mifimpawl hnenah fimnak a pe ih,
Theithiamnak neipawl hnenah theihnak a pe.
22 Thil thûk le thil thuppawl a phuanglang;
Thim ah ziang a um ti a thei ih,
A hnenah tleu a um.
23 «Ka pupápawlih Pathian,
Na parah ka lung a awi ih, nangmah ka lo thangṭhat;
Nang in fimnak le cahnak i pe,
Cule atu ah kan lo dil mi i theihter zo,
Ziangahtile nang in siangpahrang ih ngĕn mi in theihter zo a si,»
tiah a ti.
Daniel in Mang a Simfiang
24 Curuangah Daniel cu Babilon ram ih mifimpawl that dingah siangpahrang in a rak ruat mi Ariok hnenah a feh. Daniel cu a feh ih a hnenah, «Babilon mifimpawl that hlah uh, siangpahrang hmaiah in hruai awla, a hrilhfiah cu siangpahrang ka sim ding,» tiah a ti.
25 Cun Ariok in Daniel cu siangpahrang hmaiah zamrang zetin a hruai ih a hnenah, «Siangpahrang hnenih a hrilhfiah theihtertu ding Judah-mi ralkaihpawl lakih mi pakhat ka hmu,» tiah a ti.
26 Siangpahrang in a sâng ih, Belṭeshazzar tiih kawh mi, Daniel hnenah, «Ka rak hmuh mi ka mang le a hrilhfiah cu in theihter thei pei maw?» tiah a ti.
27 Siangpahrang hmaiah Daniel cun a sâng ih, «Siangpahrang ih ngĕn mi thuthup cu mifimpawl, arsizohthiampawl, mitkherthiampawl, aizohthiampawl in siangpahrang hnenah an phuang thei lo. 28 Asinan thuthuppawl phuanglangtu van Pathian a um ih, ni neta ih thil um ding mipawl cu Siangpahrang Nebukhadnezzar hnenah anih in a theihter zo. Na ihkhun parih na mang le na lu ih larnakpawl cu hipawl tla hi an si: 29 na hrangah, Maw siangpahrang, ihkhun parih na um laiah, tuih hnuah ziang a thleng pei ti ruahnak na lungthin ah a ra. Cule thuthuppawl phuanglangtu in ziang a cang leh ding ti a rak lo theihter. 30 Asinan kei cu, mi dang hnakin fimnak ka neih tamdeuh ruangah hi thuthup hi ka hnenih phuanlăng a si lo, cuhnakin siangpahrang hnenih a hrilhfiahnak lo theihtertu kanmah ruangah le na thinlung ruah mi na theih theinak dingah a si sawn.
31 «Nang, maw siangpahrang, na zoh ih, ngai hnik, milim tumpi na hmu! Cuih milim tumpiih tletzia cu maktara a si, na hmaiah a ding ih, a pianzia cu ṭihnungza a si. 32 Cuih milim lu cu sui hlir a si, a ṭâng le a bân cu ngun a si, a pum le a cāwnpipawl cu dar a si, 33 a kepawl cu thir an si ih, a kephah cu a hrek thir, a hrek tlak a si. 34 Cutiih na zoh laiah kut loih laksuah a si mi lung in milim ke thir le tlak cu a nĕn ih, a kekzâm ṭheh. 35 Cun thir, tlak, dar, ngun le sui cu hmunkhatah an kekzâm ṭheh, ṭhâl ih hruihhmun ih fānghi vekah an cang, cucu thli in a hrănhlo ṭheh, cutin hmuh ding ziangkhal a um lo. Cule milim nĕntu lung cu tlang tumpi ah a cang ih, leitlun pumpi a khat thluh.
36 «Na mang cu hihi a si, atu ah siangpahrang hmaiah a hrilhfiah kan sim ding. 37 Maw siangpahrang, nangmah cu siangpahrangpawlih siangpahrang na si. Ziangahtile van Pathian in lalram siseh, huham siseh, cahnak siseh, ropitnak siseh a rak lo pe. 38 Cule minung falepawl cēnnak kip ah, lole ramsapawl le van zuang vâtepawl, anih in cupawl cu na kut ah a rak lo pe ih, cupawl tlunih uktu ah a lo tuah. Nang cu hi sui lu cu na si. 39 Asinan nangmah hnuah nang hnakih tenaudeuh lalram a suak ding, cun a dang, uknak pathumnak dar cun leitlun pumpuluk a uk ding. 40 Cule uknak palitnak cu thir vekin a khoh ding, thil ziangkhal thir in a khiak seksek ih a neh thluh, cule thir in a khuai bangin, a dangpawl hmuahhmuah cu cuih lalram cun a khiakzâm ding ih, a dangpawl hmuahhmuah khal a khuai ding. 41 Na hmuh vekin a ke le kezungpawl cu a hrek beltuahtuih tlak, a hrek thir a si ih lalram cu a phel ding, cuticingin thir cu tlak nem thawi rawiaw ih na hmuh vekin, thir cahnak cu cuih uknak ah a um thotho ding. 42 Cule a kezungpawl cu a hrek thir, a hrek tlak a si bangin, lalram cu a hrek a cak ding ih, a hrek cu kuai ăwlte a si ding. 43 Thir cu tlak nem thawi rawiaw ih na hmuh bangin, annih cu milai ci thawn an rawiaw ding, asinan pakhat le pakhat an kăwpaw lo ding, thir in tlak a rawi lo bangin. 44 Cule cuih siangpahrangpawl san ah van Pathian in tisiat nawn lo ding lalram a dĭn ding ih, cuih lalram cu mi dang kut ih tān a si lo ding, cumi cun lalrampawl cu a khuaidarh thluh ding ih, a cemrálter thluh ding. Cule anih cu a ding kumkhua ding. 45 Tlang ihsi kut tel loih laksuah mi lung in thir, dar, tlak, ngun le sui pawl a khuaidarh thluh na hmuh bangin, Pathian ropi in himi hnuah ziang a cang lai ding ti siangpahrang a rak theihter a si. Cuih mang cu a dik ih, a hrilhfiahnak khal a fiang a si,» tiah a ti.
46 Cun Siangpahrang Nebukhadnezzar cu Daniel hmaiah a băwkkhup ih upatnak a pe, cule a hnenah thilpek le rimhmui tla pe dingin thu a pe. 47 Siangpahrang in Daniel cu a sâng ih, «Hi thuthup na phuanlăng thei ruangah, thungaiten na Pathian cu pathianpawlih Pathian, siangpahrangpawlih Bawi le thuthuppawl phuanglangtu a si,» tiah a ti.
48 Cun siangpahrang in Daniel cu a khaisâng ih, thilpek ropi tampi a pe. Cule Babilon ramṭhen hmuahhmuah tlunih uktu ah le Babilon ram ih mifimpawl hmuahhmuah tlunih hotu lu ah a tuah. 49 Daniel in siangpahrang a dil ih, Shadrak, Meshak le Abednego cu Babilon ramṭhen thuhla uktu ah a ret hai. Asinan Daniel cu siangpahrang kăwtka ah a to.
Sui Milim
1 Siangpahrang Nebukhadnezzar in a san lam dawng 60, a kauh lam dawng ruk a si mi sui milim a tuah. Cuih milim cu Babilon ramṭhen Dura phairawn ah a dinter. 2 Cule Nebukhadnezzar in bawi tumpipawl, hotupawl, uktupawl, thurawnpetupawl, sumkiltupawl, laireltupawl, thuneitupawl le ramṭhenpawl uktu bawipawl zaten hmunkhatih umkhawm dingin, Siangpahrang Nebukhadnezzar ih a rak dinter mi milim hlănnak ah ra dingin thu a thăn. 3 Cule bawi tumpipawl, hotupawl, uktupawl, thurawnpetupawl, sumkiltupawl, laireltupawl, thuneitupawl le ramṭhenpawl uktu bawipawl zaten Siangpahrang Nebukhadnezzar ih dinter mi milim hlănnak ah hmunkhatah an pungkhawm ih, Nebukhadnezzar ih a rak dĭn mi milim hmaiah cun an ding.
4 Cun tlangau pakhat in aring zetin, «Maw minungpawl, miphunpawl le ṭawng dangdang hmangpawl, nan hnenah hihi thupek a si, 5 ki, phirivau, ṭingṭang, ṭing tumpi, cawngcing, perhkhuang le awnmawi phun zakip awn nan theih veten nan băwkkhup pei ih, Siangpahrang Nebukhadnezzar ih dinter mi sui milim cu nan be pei. 6 Cule zokhal băwkkhup ih, a be lo tu cu a alh mi rawhtitnak meilipi lakah cuih cān lala ah hlăwn a si ding a si,» tiah a au.
3:4a ring zetin: A ṭawng hrampi ah cun, «cahnak thazang thawn» ti a si.
7 Cule cuih cān ah, minungpawl hmuahhmuah in ki, phirivau, ṭingṭang, ṭingṭang phun dang, perhkhuang le awnmawi phun zakip an theih tikah, minung hmuahhmuah, miphunpawl, ṭawng dangdang hmangpawl cu an băwkkhup ih, siangpahrang Nebukhadnezzar ih a rak dinter mi milim cu an bia.
Siangpahrang Thu an Lung Lo
8 Curuangah cuih cān ah Kaldia-mi mi hrekkhat hmai lamah an ra suak ih, Jew-mipawl sual an puh. 9 An ṭawng ih Siangpahrang Nebukhadnezzar hnenah, «Maw siangpahrang, kumkhua nung hram aw! 10 Nang, maw siangpahrang, thusuah na suah ih, ki, phirivau, ṭingṭang, ṭingṭang phun dang, cawngcing, perhkuang le awnmawi phun zakip awn theitu mi kip nan băwkkhup pei ih, sui milim nan be pei; 11 cule zokhal a băwkkhup lole a be lo tu cu a alh mi rawhtitnak meilipi laifangah hlăwn a si ding tiah thusuah na tuah. 12 Babilon ramṭhen thuhla tlunih na ret mi Jew-mi mi hrekkhat: Shadrak, Meshak le Abednego; hitepawl in, Maw siangpahrang, na thu ziang hmanah an siar lo. Na pathianpawl an rian lo ih, na rak dĭn mi sui milim khal an be lo,» tiah an ti.
13 Cule Nebukhadnezzar cu thinling le thinso in, Shadrak, Meshak le Abednego cu hruai dingin thupek a pe. Cule cutepawl cu siangpahrang hmaiah an hruai. 14 Nebukhadnezzar cu a ṭawng ih an hnenah, «Shadrak, Meshak le Abednego, ka pathianpawl nan rian lo ih, ka dĭn mi sui milim khal nan be lo ti hi a dik maw? tiah a ti hai. 15 Atu ah ki, phirivau, ṭingṭang, ṭingṭang phun dang, cawngcing, perhkhuang le awnmawi phun zakip awn nan theih veten ka dĭn mi milim be dingin nan băwkkhup ih nan tiar asile, a ṭha! Asinan nan biak lo asile, a alh mi rawhtitnak meilipi lakah cuih cān lala ah hlăwn nan si ding. Cule ka kut ihsin lo runsuaktu ding cu zo pathian so a si?» tiah a ti hai.
16 Shadrak, Meshak le Abednego te in an sâng ih, siangpahrang hnenah, «Maw Nebukhadnezzar, himi thu ah kan lo san a ṭul lo. 17 Cuti a va si hmanah, Maw siangpahrang, kan rĕn mi kan Pathian cun a alh mi rawhtitnak meilipi sung khalin in runsuak thei ih, na kut sung ihsi khalin in runsuak thei. 18 Asinan cuti a si lo hmanah, Maw siangpahrang, hihi thei aw, na pathianpawl cu kan rian lo ding ih, na dĭn mi sui milim khal kan be lo ding,» tiah an ti.
Meilipi ihsi Runsuahnak
19 Cun Nebukhadnezzar cu thinsonak in a khat ih, Shadrak, Meshak le Abednego lamih a hmel lăngdān cu a thlengaw. Rawhtitnak meilipi cu a săt kēl hnakih let sarih sater dingin a ṭawngsuak ih thu a pe. 20 Cule a ralkappawl lakih micakbikpawl hrekkhat hnenah Shadrak, Meshak le Abednego cu ṭawn ih, a alh mi rawhtitnak meilipi sungih hlăwn dingin thu a pe. 21 Cun cutepawl cu an kâwr lengta, an bâwngbi sau, an lupâwng le an sinfen dangpawl thawn an ṭawn ih a alh mi rawhtitnak meilipi laifangah an hlăwn. 22 Siangpahrang thupek cu a khoh tuk ruangah le rawhtitnak meilipi cu a săt tuk ruangah, meisa alh cun Shadrak, Meshak le Abednego hlăwntupawl cu a rak that hai. 23 Cule hite pathum Shadrak, Meshak le Abednego cu a alh mi rawhtitnak meilipi laifangah cun ṭawn ih tlu-in an um.
24 Cun Siangpahrang Nebukhadnezzar cu a khawruah a har. Zamrang zetin a tho ih, a ṭawng, a thurawnpetupawl hnenah, «Mi pathum kha ṭawnin meisa laifangah kan paih a si lo maw?» tiah a ti hai.
Annih in an sâng ih, siangpahrang hnenah, «Maw siangpahrang, a dik,» tiah an ti.
25 Anih in a sâng ih, «Zoh hnik uh! Meisa sungah mi pali ṭawn loih, fehkûal rero ka hmu, annih cu tuahmawh an si lo ih, a palitnak ih pianzia cu Pathian Fapa vek a si,» tiah a ti.
Nebukhadnezzar in Pathian a Thangṭhat
26 Nebukhadnezzar cu a alh mi rawhtitnak meilipi kâ naih ah a va feh ih a ṭawngsuak, «Cungnung Bik Pathian siahhlawh Shadrak, Meshak le Abednego tla ra suak uhla, hi tawkah ra uh,» tiah a ti. Cun Shadrak, Meshak le Abednego cu meisa sung ihsin an ra suak. 27 Cule bawi tumpipawl, hotupawl, uktupawl, siangpahrang thurawnpetupawl cu hmunkhatah an khawmaw ih, hitepawlih taksa parah meisa in thiltitheinak a neih lozia, an lu parih sám hman a kir lozia, an sinfenpawl a danglam lozia le an parah mei rim khal a nam lozia cu an hmu.
28 Nebukhadnezzar cu a ṭawngsuak ih, «A vancungmi thlah tahratin, amah rinsantu a siahhlawhpawl runsuaktu Shadrak, Meshak le Abednego ih Pathian cu thangṭhatin um seh! Annih cun siangpahrang ṭawngkam cu an tlawlhter ih, anmai Pathian siarlo ziang pathian khal rian lo ding le be lo dingin an taksapum tla an rak pe. 29 Curuangah minungpawl siseh, miphun siseh, lole ṭawng dangpawl siseh, Shadrak, Meshak le Abednego teih Pathian dokalhih ṭawngtu pauhpauh cu sahzām an si pei ih, an innpawl cu êk penkhawm ih tuah an si pei. Ziangahtile hitivekih runsuak theitu Pathian dang an um lo, tiah thusuah ka suah a si,» tiah a ti.
30 Cun siangpahrang in Shadrak, Meshak le Abednego cu Babilon ramṭhen sungah a khaisâng hai.
Nebukhadnezzar Mang Pahnihnak
1 Siangpahrang Nebukhadnezzar in, leitlun hmuahhmuah ih cêng minungpawl, miphunpawl le ṭawngpawl hmuahhmuah hnenah hnangamdaihnak cu nan hnenah karhzai hram seh, tiah a ngan.
2 Cungnung Bik Pathian in ka hnenih a rak tuah mi hminsinnakpawl le mangbangzapawl thăn hi a ṭha tiah ka ruat.
3 A hminsinnakpawl cu ziangtluk ropi an si ih,
A mangbangzapawl cu ziang tluk maksak so an si!
A lalram cu kumkhaw lalram a si ih,
A uknak cu san khat hnu san khat a si.
4 Kei, Nebukhadnezzar cu ka inn sungah ka cawl ih, ka siangpahrang innpi sungah neinung zetin ka um. 5 Mang ka măn ih, cucun thlaphâng ko i tuah. Cule ka ihkhun parih ruahnakpawl le ka lu ih larnakpawl in i buaiter. 6 Curuangah ka mang măn mi a hrilhfiah in theihtertheinak dingah Babilon mifim zaten ka hmaiah rak hruaikhawm dingin thusuah ka suah. 7 Cun mitkherthiampawl, arsizohthiampawl, Kaldia-mipawl, le aizohthiampawl tla an ra ih, mang cu ka sim hai. Asinan annih cun a hrilhfiah in sim thei lo. 8 Asinan a netnakah ka hmaiah Daniel a ra, a hmin cu ka pathian hmin zulhin Belṭeshazzar ti a si ih, amah ah Pathian Thianghlim-ih Thlarau a um, cule a hmaiah ka mang cu hitin ka sim:
9 «Belṭeshazzar, mitkherthiampawlih hotu, Pathian Thianghlim-ih Thlarau cu nangmah ah a um ti le ziang vek thuthup khal in a lo tibuai lo ti ka theih ruangah ka hmuh mi ka mangih larnakpawl le a hrilhfiah i simfiang hnik,» tiah ka ti. 10 «Ka ihkhun par ka um laiih ka lu-ih larnakpawl tla cu hitin a si:
Khua ka cuan ih, ngai hnik,
Leilung laifangah thingkung a ding ih,
A san lam cu nasatak a si.
11 Thingkung cu a ṭhang ih a khoh zet;
A san lamin vanpawl a tăwng,
Cumi cu leilung hmuahhmuah dĕng ihsin hmuh theih a si.
12 A hnahpawl cu duhnungza an si,
A rah khal a bawr lutuk,
Cule amah ah cun mi hmuahhmuah hrangah rawl a um.
A hnuaiah ramsapawl in daihnem an hmu,
A hngepawl ah van zuang vâtepawl tla an cêng ih,
Cumi in thilnung hmuahhmuah a câwm.
13 «Ka ihkhun parih ka um laiah ka lu-ih larnak ah cun ngai hnik, kilvengtu, mithianghlim pakhat, van ihsi rung ṭum ka hmu. 14 Cu pa cu aw aring zetin a au ih:
4:14a ring zetin: A ṭawng hrampi ah cun, «cahnak thazang thawn» ti a si.
‹Thingkung cu hau awla, a hngepawl kha tán aw,
A hnahpawl thlăwng awla, a rah darhter aw.
A hnuai ihsin ramsapawl suak hai sehla,
A hngepawl ihsin vâtepawl tla.
15 Sikhalsehla a búl le a hrampawl cu leilung ah tân aw,
Thirhri le darhri thawn ṭawnaw,
Ramlak hrampi no lakah.
Van daifim thawn ciap sehla,
Amah cu ramsapawl thawn
Leilung hrampi piat camcin seh.
16 A thinlung cu minung thinlung ihsin thleng si sehla,
Ramsa thinlung pek si seh,
Cule a parah cān sarih tiang liam seh.
17 ‹Hi thutluknak cu kilvengtupawlih thusuah hmangin a si ih,
Thuṭhencat mi cu mithianghlimpawlih ṭawngkam in a si.
A nung mipawl in,
Cungnung Bik in milai lalram a uk ih,
A duh mi hnenah cucu a pe,
Cule cumi tlunah milai lakih a niambik mi a ret ti an theih theinak dingah a si,›
tiah a ti.
18 «Himi mang hi kei, Siangpahrang Nebukhadnezzar ih ka hmuh mi cu a si. Atu ah nang Belṭeshazzar in a hrilhfiah thăn hnik law, ziangahtile ka lalram sungih mifim hmuahhmuah in a hrilhfiah in sim thei lo. Asinan nang cun na ti thei, ziangahtile Pathian Thianghlim-ih Thlarau cu nangmah ah a um a si,» ka ti.
Daniel in Mang Pahnihnak a Hrilhfiah
19 Cun a hmin Belṭeshazzar ti mi Daniel cu khawruahharin nazi pakhat sung a um ih, a khawruahnakpawl in a buaiter. Cule siangpahrang cu a ṭawngsuak ih, «Belṭeshazzar, mang asilole a hrilhfiahnak cun lo buaiter hlah seh,» tiah a ti.
Belṭeshazzar in a sâng ih, «Ka bawi, na mang cu a lo huatu hrangah si sehla, a hrilhfiahnak cu na doralpawl hrangah si seh.
20 «Thingkung na hmuh mi, a ṭhang ih, khoh zetih a cang mi, a san lamin vanpawl tăwng le cumi leilung hmuahhmuah ih hmuh thei mi, 21 a hnahpawl duhnung zet le a rah bawr zet, cumi ah mi hmuahhmuah hrang rawl um, a hnuaiih ramsapawl khawsa, a hngepawl ih van zuang vâtepawl inn nei cu, 22 nangmah na si, Maw siangpahrang, nang cu na ṭhang ih na hnget zet, ziangahtile na ropitnak cu a ṭhang ih, vanpawl a thleng, cule na uknak cu leilung dĕng tiang a si.
23 «Cule siangpahrang in kilvengtu, mi thianghlim pakhat, van ihsi rung ṭum le, ‹Thingkung cu hau awla siatsuah aw, asinan a búl cu a hrampawl thawn leilung ah tân ta aw, ramlak hrampi no lakah thirhri le darhri in ṭawn aw; van daifim in ciapter sehla, a parah cān sarih a liam lai hlanlo ramsapawl lakah tláng seh,› titu na hmuh mi kha, 24 a hrilhfiah cu hihi a si, Maw siangpahrang, hihi siangpahrang ka bawi hnenih ra Cungnung Bik-ih thusuah a si: 25 nangmah cu minung lak ihsin an lo dawisuak ding, na cēnnak cu ramlak ramsapawl lakah a si ding ih, câwcangpawl bangin hrampi an lo eiter ding. Van daifim thawn an lo ciapter ding ih, na parah cān sarih a liam ding, Cungnung Bik in minung lalram a uk ih, a duh mi hnenah cumi cu a pe ti na theih lai hlanlo.
26 «Cule thing búl le a hrampawl tān ta dingih thu an pek vekin na lalram cu Vancung in a uk ti na theih hnuah nangmah hnenah hngehter a si ding. 27 Curuangah Maw siangpahrang, ruahnak ka lo pek mi cu cohlan si hram seh, na sualpawl cu dingfelnak in hlîtthla awla, na mawhsualnakpawl cu mirethei parih zahngainak lăngternak in hlîtthla aw. Na hmuingilnak in rei a awh na hman maw,» tiah a ti.
Mang Thlenkimnak
28 Hi thil hmuahhmuah cu siangpahrang Nebukhadnezzar parah a thleng. 29 Thla hleihnih a cem tikah anih cu Babilon siangpahrang innpi ah a fehkûal rero. 30 Siangpahrang cu a ṭawngsuak ih, «Hi Babilon ropi hi lalram innpi dingah le ka cungnun upatnak ding hrangah ka thiltitheinak maksak ih ka dĭn mi a si lo maw?» tiah a ti.
31 Siangpahrang kâ sungih cuih ṭawngkam a um laiah, van ihsin aw a thleng, «Siangpahrang Nebukhadnezzar, himi hi na hnenah sim a si: lalram cu na hnen ihsin a ṭhawn zo! 32 Cule minung lak ihsin an lo dawisuak ding ih, na cēnnak cu ramsapawl lakah a si ding. Câwcangpawl bangin hrampi an lo piatter ding, cule minung lalram ah Cungnung Bik in a uk ih, cumi cu a duh mi pauhpauh hnenah a pe ti na theih hlanlo cān sarih na parah a liam ding,» tiin.
33 Cuih cān rori ah cuih Nebukhadnezzar thuhla sim mi cu a thlengkim. Anih cu a sám muvanlai hmul vekih a ṭhan tiangin le a tîn vâte tîn vekih a sau tiangin minung hnen ihsin dawisuak a si ih, câwcangpawl bangin hrampi a piat, a taksa cu van daifim in a cîarter.
Nebukhadnezzar in Pathian a Thangṭhat
34 Cule cān khiah a cem tikah, kei, Nebukhadnezzar in van lam ka zoh ih, ka theihthiamnak cu ka hnenah a ra kirsal. Cungnung Bik cu ka fak ih, kumkhuaih a nung mi amah cu thangṭhatin, ka upat:
Ziangahtile a uknak cu kumkhaw uknak a si ih,
A lalram cu san khat hnu san khat a hmun.
35 Leilung luahtu hmuahhmuah cu zianghmanlo menih ruah an si,
Anih cun amai duhdān vekin vancungmipawl lak le
Leilung luahtupawl lakah a tuah.
Zohman in a kut an kaitang thei lo,
Asilole a hnenah, «Ziang na rak tuah?» tiah an ti thei lo.
36 Cuih cān thotho ah ka khawruahnak ka hnenah a kirsal ih, ka lalram ropitnak hrangah cawimawi ka sinak le ka maksaknak cu ka hnenah a kirsal. Thurawn i petupawl le ka miupapawl in in ra hawl, ka lalram ah kei cu dĭnhngehsal ka si ih, cungnunnak hleice cu ka parah bêt a si. 37 Atu ah, kei, Nebukhadnezzar in van Siangpahrang cu ka thangṭhat, ka hlĭr ih ka upat, a tuah mi hmuahhmuah cu thutak an si ih, a zinpawl cu diknak a si. Cule hngalnak ih a fehtupawl cu niam ko a tuah thei.
Phăr parih Cangan
1 Siangpahrang Belshazzar in a bawi 1000 pawl hrangah puai ropi a tuah ih, amah cu mi 1000 pawl lakah sabitzu a in rero. 2 Sabitzu a teh laiah, Belshazzar cun siangpahrang le a bawipawl, a nupipawl le a nusûnpawl in cumi hmangih an in theinak dingah, Jerusalem ih a rak um dah mi Temple sung ihta a pa Nebukhadnezzar ih a rak lâk mi sui le ngun bungbelpawl rak keng dingin thupek a pe. 3 Jerusalem ih rak um dah mi Pathian inn Temple sung ihta lâk mi sui bungbelpawl cu an rak keng. Cule siangpahrang le a bawipawl, a nupipawl le a nusûnpawl cun cumi hmangin an rak in. 4 Sabitzu an in ih, sui, ngun, dar, thir, thing le lungto pathianpawl tla an thangṭhat.
5 Cuih tikcucān ah siangpahrang innpi meitoṭhuam khat lam zawn phăr parah minung kutzungpawl a lang ih, ca a ngan. Cuih cangantu kut hrek cu siangpahrang in a hmu. 6 Siangpahrang mithmai a danglam ih, a khawruahnakpawl in a buaiter, cutin a khêl hlikhlăwkpawl an zăwi ṭheh ih, a khuk pakhat le pakhat an khawngaw thlohthlo. 7 Siangpahrang cu arsizohthiampawl, Kaldia-mipawl le aizohthiampawl run hruai dingin aring zetin a au. Siangpahrang cu a ṭawngsuak ih, Babilon mifimpawl hnenah, «Zokhal hi cangan mi a siar ih, a hrilhfiah i simtu cu puan sendup thawn thăwm a si ding ih, a hngawng ah sui ṭhi awrhter a si ding. Cule lalram ah uktu a pathumnak a si ding,» tiah a ti. 8 Cule siangpahrang-ih mifimpawl zaten an ra, asinan cuih cangan cu an siar thei lo ih, siangpahrang hnenah a hrilhfiah khal an sim thei lo. 9 Siangpahrang Belshazzar cu nasazetin a buai, a mithmai a danglam ṭheh ih, a bawipawl khal an khuaruah a har.
5:7a ring zetin: A ṭawng hrampi ah cun, «cahnak thazang thawn» ti a si.
10 Siangpahrang le a bawipawlih ṭawngkam ruangah, siangpahrang nupi cu puai tuahnak innpi sungah a lut. Siangpahrang nupi cun, «Maw siangpahrang, kumkhuain nung hram law! Na khawruahnakpawl in lo tibuai hlah sehla, na mithmai khal danglam hlah seh. 11 Na lalram sungah Pathian Thianghlim Thlarau ih umpi mi mi pakhat a um. Na paih san laiah tleu le theihthiamnak le fimnak cu pathianpawlih fimnak vekin amah ah hmuh a si; cule na pa, siangpahrang Nebukhadnezzar, na pa siangpahrang in, amah cu mitkherthiampawl, arsizohthiampawl, Kaldia-mipawl le aizohthiampawl hotu ah a ret a si. 12 A cuanghleice thlarau, theihnak, theihthiamnak le mangpawl hrilhfiah theinak, thupawlh harsa cinfel theinak, theihthiam har simfiang theinak pawl tla cu siangpahrang in Belṭeshazzar tiih hmin a rak sak mi himi Daniel ah hin hmuh a si. Atu ah Daniel cu kawhsuak si sehla, anih in a hrilhfiah a lo sim ding,» tiah a ti.
Cangan Hrilhfiahnak
13 Cun Daniel cu siangphahrang hmaiah an hruai. Siangpahrang cu a ṭawngsuak ih, Daniel hnenah, «Nangmah cu ka pa siangpahrang in Judah ram ihsin a rak hruai mi, Judah ram ihsi ralkaihpawl lakih pakhat Daniel na si maw? 14 Nangmah ah Pathian Thlarau a um ih, tleu le theihthiamnak le a cuanghleice mi fimnak cu nangmah ah hmuh a si tiah na thuhla ka rak thei. 15 Atu ah mifimpawl, arsizohthiampawl cu hi cangan mi siar ding le a hrilhfiah in theihter dingin ka hmaiah hruai an si, asinan hi thilih hrilhfiah cu in pe thei lo. 16 Nang cun hrilhfiahnakpawl na pe thei ih, theihthiam har thilpawl na simfiang thei tiin na thu ka rak thei. Atu ah hi cangan mi na siar thei ih, a hrilhfiah i theihter thei asile, puan sendup thawn thăwm na si ding ih, na hngawng kimvelin sui ṭhi awrhter na si ding, cule lalram sungah a pathumnak uktu na si ding,» tiah a ti.
17 Cun Daniel in a sâng ih, siangpahrang hmaiah, «Na thilpekpawl cu nangmai hrangah si ko sehla, na lawmmanpawl khal mi dang pe aw, cutisikhalsehla hi cangan cu siangpahrang hnenah ka siar ding ih, a hnenah a hrilhfiah khal ka theihter ding,» tiah a ti. 18 «Maw siangpahrang, Cungnung Bik Pathian in na pa Nebukhadnezzar cu lalram le cungnunnak, ropitnak le upatnak a rak pe. 19 Cule cungnunnak a rak pek ruangah minungpawl hmuahhmuah, miphunpawl le ṭawng dangdang hmangpawl hmuahhmuah cu a hmaiah an khūr ih an ṭih. A duhduh a that, a duhduh a zuah, a duhduh a tungding ih, a duhduh a thlakniam. 20 Asinan a thinlung hlĭrso a si tikah le a lungthin cu hngalnak ih hahter a si tikah, anih cu a laltokham ihsin hlăwnthlak a si ih, a hnen ihsin a ropitnak cu an laksak. 21 Cun amah cu minung fapapawl hnen ihsin dawisuak a si, a thinlung cu ramsa vekih tuahsak a si ih a cēnnak cu hramlak lākpawl lakah a si. Câwcangpawl bangin hrampi an pe ih, a taksa cu van daifim in a cîarter, Cungnungbik Pathian in minung lalram a uk ih, cumi tlunah a hril mi a ret ti a theihsuak hlanlo cu.
22 «Asinan nang a fapa, Belshazzar, hi hmuahhmuah na thei na cingin, na thinlung na tăngdawrter cuang lo. 23 Cule van Bawipa dokalhin nangmah le nangmah na hlirso aw. A inn sungih bungbelpawl na hmaiah an rak keng ih, cumi hmangin nangmah le na bawipawl, na nupipawl le na nusûnpawl cun sabitzu nan rak in. Cule hmu thei lo, hna ih thei thei lo le theih theinak nei lo sui le ngun, dar le thir, thing le lung ih tuahcawp mi pathianpawl na thangṭhat ih, a kut ih na nunnak thaw kaitu le na lamzinpawl hmuahhmuah neitu Pathian na rak sunlawih lo. 24 Cun a hnen ihsin kut hrek thlah a si ih, hi cangan hi ngan a si.
25 «Cangan mi cu hitin a si:
aMENE MENE bTEKEL, cUFARSIN.
5:25a MENE: Aramik ṭawng ih cuailung (shekel 50) a si ih, «siar» ti mi ihsin lak mi a si.
5:25b TEKEL: Aramik ṭawng ih shekel tinak a si. Tah ti mi ṭangkam ihsi ra a si.
5:25c UFARSIN: A ṭawng hrampi Aramik ah cun, «le farsin,» ti a si, «farsin» ti cu Aramik ṭawngfáng «shekel hrek» tinak a si ih, cumi cu «ṭhen» ti mi ṭawngkam ihsi lak mi a si.
26 A ṭawngfáng kip ih a hrilhfiah cu hitin a si, MENE: Pathian in na lalram a rak siar ih a cemter. 27 TEKEL: cuaithlainak ah thlai na si ih na tling lo. 28 PERES: na lalram cu ṭhen a si zo ih Media-mipawl le Persia-mipawl hnenih pek a si,» tiah a ti. 29 Cun Belshazzar in thupek a pe ih, Daniel cu puan sendup thawn an thuam, a hngawng kimvelah sui ṭhi an awrhter, cule amah cu lalram sungah a pathumnak uktu a si ti thu thuthannak an tuah.
Belshazzar Tlûknak
30 Cuih zan rori ah Kaldia-mipawlih siangpahrang Belshazzar cu thah a si. 31 Cule Media-mi Darias in kum 62 hrawng a si tikah lalram a co.
Daniel Phiarthupnak
1 Darias in lalram pumpuluk uktu dingah lalram sungah bawi tumpi 120 ret cu a lunghmui zawng a si. 2 Cule siangpahrang in sunralnak zianghman a neihlonak dingah, cupawl tlunah uktu pathum a ret ih, cupawl lakah Daniel cu pakhat a si, cupawl hnenah bawi tumpipawl cun thuhla an theihter ding. 3 Cun a dang uktupawl le bawi tumpipawl hleihin Daniel cun a ṭhat hleicenak a langter, ziangahtile amah ah a cuanghleice thlarau a um. Cule siangpahrang in amah cu a ram pumpuluk uktu ih ret dingin khua a ruat. 4 Curuangah uktupawl le bawi tumpipawl in lalram thu thawn pehparawin Daniel dokalhin hēknak an hawl, asinan amah hēk theinak ding le a mawhnak an hmu lo, ziangahtile anih cu a rinum, a palhnak a um lo ih, a mawhnak an hmu lo. 5 Cun hipawl tla in, «A Pathian Dān thu lamih amah dokalhin hēknak ding kan hmuh lo ah cun hi Daniel thuhla ah dokalhnak ding zianghman kan hmu lo ding,» tiah an ti.
6 Cule uktupawl le bawi tumpipawl cu siangpahrang hmaiah an pungkhawm ih, a hnenah: «Siangpahrang Darias, kumkhuain nung hram law! 7 Lalram ih uktupawl hmuahhmuah, hotupawl le bawi tumpipawl, thurawnpetupawl le ruahnak petupawl cu siangpahrang lim dĭn dingin le ni 30 sungah zokhal nangmah siangpahrang hnen siarlo ziang pathian le minung zo hnen khalih thlacamtu cu kiosa pûk sungah hlăwn si seh tiin siangpahrang dān tuah ih, thusuah hnget suah dingin hmunkhatah thu kan rawnaw ṭheh zo. 8 Atu ah, Maw siangpahrang, Media-mipawl le Persia-mipawl dān vekin thleng theih lo a si theinak dingah, thusuah hngetter awla, cangan mi parah na hmin kár aw,» tiah an ti. 9 Curuangah siangpahrang Darias in thusuah ngan mi parah a hmin a kár.
Kiosa Pûk ah Daniel
10 Thusuah mi cu hmin kár a si ti Daniel in a theih tikah, inn ah a tĭn. Cule a inn tlunta pindan ah, Jerusalem lam hawiin a tukvirhpawl a áwng ih, hlanlai ihsin a ti ṭheudān vekin ni khat ah vei thum khukbilin, a Pathian hmaiah thla a cam ih lungawi thu a sim.
11 Cun annihpawl cu an pungkhawmaw ih, Daniel cu a Pathian hmaiah thlacamin le dilnak tuahin an hmu. 12 Cule siangpahrang hmaiah an feh ih, siangpahrang thusuah thuhla an sim: «Ni 30 sungah siangpahrang, nangmah hnen siarlo ziang pathian le minung zo hnen khalih thlacamtu kip cu kiosa pûk sungih hlăwn si seh, ti mi thusuah kha na hmin na rak kár a si lo maw?» tiah an ti.
Siangpahrang in a sâng ih, «Cuih thil cu a dik a si, Media-mipawl le Persia-mipawl dān vekin, cucu tidanglam theih a si lo,» tiah a ti.
13 Cule siangpahrang cu an sâng ih, «Judah ram ihsi ralkaihpawl lakih pakhat, khaih Daniel khan, Maw siangpahrang, nangmah le na hmin na kár mi thusuah mi parah upatnak a langter lo, cuhnakin ni khat ah a dilnak cu vei thum a tuah sawn a si,» tiah an ti.
14 Cule siangpahrang in cuih ṭawngkampawl a theih tikah nasazetin a thin a nuam lo ih, Daniel suah dingin a thinlung cu Daniel parah a um. Cule ni a tlak hlanih Daniel runsuak dingin a zuam. 15 Cun annihpawl cu siangpahrang hmaiah an tawngkhawmaw ih siangpahrang hnenah cun, «Maw siangpahrang, Media le Persia dān ah cun siangpahrang ih a rak hngehter mi thusuah asilole dān cu thleng theih lo a si ti thei aw,» tiah an ti.
16 Cule siangpahrang in thupek a pe ih, Daniel cu an hruai, cule kiosa pûk sungah an hlăwn. Asinan siangpahrang cu a ṭawngsuak ih, Daniel hnenah, «Na rĕn tlaitluan mi na Pathian in a lo runsuak ding,» tiah a ti. 17 Cun lungto an rak keng ih, lungpûk kâ an phit, cule Daniel thuhla ah danglamter si lo dingin, siangpahrang in a zunghruk le a bawipawlih zunghruk thawn cumi cu tacik a khĕn.
Kiosapawl lak ihsin Daniel Run a Si
18 Siangpahrang cu a siangpahrang innpi ah a feh ih, zanvar rawlulin cān a hmang, a hmaiah awnmawi tumtupawl zohman an hruai lo. Ih khal a itthat thei lo. 19 Cun siangpahrang cu zingten a tho ih, kiosapawlih pûk ah manhlap zetin a va feh. 20 Cule pûk a va thlen tikah ṭah aw in Daniel hnenah a au ruangro. Siangpahrang cu a ṭawngsuak ih, Daniel hnenah, «A nung mi Pathian siahhlawh Daniel, na rĕn tlaitluan mi na Pathian in kiosapawlih pûk ihsin a lo runsuak thei maw?» tiah a ti.
21 Cun Daniel in siangpahrang hnenah, «Maw siangpahrang, nung kumkhua hram law! 22 Ka Pathian in a vancungmi a thlah ih, kiosapawlih kâ a phihsak ṭheh, cutin zianghman in tuahmawh lo, ziangahtile kei cu a hmaiah mawh nei loih hmuh ka si, Maw siangpahrang, nangmah lo tinatnak ding khal zianghman ka tuah lo,» tiah a ti.
23 Cutikah siangpahrang cu Daniel ruangah a lung a awi tuk lawmmam ih, pûk sung ihsin Daniel lasuak dingin thu a pe. Cule Daniel cu pûk sung ihsin laksuak a si ih, a Pathian a zum ruangah a parah hriamhma zianghman hmuh a si lo.
Darias in Pathian a Cawimawi
24 Cule siangpahrang in thupek a suah ih, Daniel hēktupawl cu an hruai ih, kiosa pûk sungah an hlăwn, anmah, an fātepawl le an nupipawl khal, cule pûk tawrāwn an thlen hlanah kiosapawl in an ra zăwn ih, an ruhpawl hmuahhmuah săwprăwp ko an khiak ṭheh.
25 Cun siangpahrang Darias in leilung tlunih um, minungpawl hmuahhmuah, miphunpawl le ṭawng dangdang hmangpawl hmuahhmuah hnenah ca a ngan:
«Nan hnenah hnangamdaihnak pung hram seh.
26 Ka lalram sungih uknak kip ah mipapawl cu Daniel Pathian hmaiah khūrin ṭih hai seh tiin thusuah ka tuah a si.
Ziangahtile amah cu Pathian nung a si ih,
Kumkhuain a hnget;
A lalram cu a siat lo ding mi a si ih,
A uknak cu a net tiangin a hmun ding.
27 Amah in a runsuak ih, a hum,
Cule amah in van le lei parah
Hminsinnakpawl le mangbangzapawl a tuah,
Amah in kiosapawlih thiltitheinak ihsin Daniel a runsuak,»
tiah a ti.
28 Darias a lal sung le Persia-mi Sairas a lal sungah cun Daniel cu a hmuingil a si.
Sahrang Pali Larnak ih Hmuhnak
1 Babilon siangpahrang Belshazzar a lal a kum khatnak ah, a ihkhun parih a um laiah Daniel in mang pakhat le a lu-ih larnakpawl a hmu. A mang cu a ngan ih, a thupi mi vial a rel.
2 Daniel cu a ṭawngsuak ih, «Zan ah larnak ka hmu, ngai hnik, van thli pali cun Tipi Ropi cu tho luailo ko a tuah. 3 Cule tipi sung ihsin sahrang tûm zetzet pali an ra suak ih pakhat le pakhat an bangaw lo. 4 A pakhatnak cu kiosa vek a si ih, muvanlai thla a nei. A thla hmul a thlawng thluh tiang ka zoh ringring, cumi cu leilung ihsin khaisoh a si ih minung bangin ke pahnih in dinter a si, cule cumi cu minung thinlung pek a si.
5 «Cule ngai hnik, a pahnihnak sahrang dang saváwm vek a suak. Cucu a sir khat lam lawngin a ding ih, a ká sungih a ha karlakah hnakruh pathum a keu. A hnenah cun, ‹Tho awla sa tampin deh aw,› tiah an ti.
6 «Cuihhnu ah ka zoh ih, ngai hnik, tlaváng vek a dang sahrang, a zāng tlunih vâte thla pali nei a um. Cuih sahrang cun lu pali khal a nei ih, a hnenah uknak pek a si.
7 «Cuihhnu ah zan ih larnak ah cun, ngai hnik, ṭihnungza le tuksumza, cah namen loih cak a palitnak sahrang ka hmu. Cucun thir ha tûm zet a nei. Cuih sahrang cun a deh, a khiakzâm ih, a hlah mi cu a ke in a pâl. Amai hlanih sahrangpawl hmuahhmuah hnakin a danglam ih ki pahra a nei. 8 Cuih kipawl ka ruah rero laiah, ngai hnik, ki dang, a fate mi cu an lak ihsin a hung suak, a hlanih um a dang ki pathum pawl cu an hram ihsin phăwng an si. Ngai hnik, cuih ki ah cun minung mit vek le ṭawngkam nasatak ṭawngsuah mi kâ a um.
Khuahlan Mi
9 «Laltokhampawl hun an si tiang ka zoh ringring,
Cule Khuahlan Mi cu toter a si;
A sinfen cu vur bangin a var,
A lu parih sám cu sahmul hlirhlăng vek,
A laltokham cu meialh,
A lêngkepawl cu meikāng an si.
10 Meisa tivate a suak ih
A hmai ihsin a khâwtsuak.
Thawng tampi in amah an rian;
Siar cawk lo a hmaiah an ding.
Thuṭhennak zung an to ih,
Cazualpawl an kau.
11 «Ki in ṭawngkam nasatzet a ṭawng mi aw ruangah ka hun zoh; sahrang thah a si hlanlo ka zoh ih, a taksa cu an tisiat ih meisa alh lai sungah an paih. 12 A dang sahrangpawl cu an uknak laksak an si, asinan an nunnak cu tikcucān tawkfang sung sauter an si.
13 «Zan ih larnakpawl ah cun ka zoh ih,
Ngai hnik, Minung Fapa vek Pakhat cu
Van khawdurpawl thawn a ra!
Khuahlan Mi hnenah a ra ih,
Amah cu cu pa hmaiah an hruai.
14 Cun minung hmuahhmuah, miphunpawl le ṭawng dangdang hmangpawl in amah an rĕn theinak dingah,
Uknak, ropitnak le lalram cu a hnenih pek a si.
A uknak cu kumkhaw uknak a si ih,
Cucu a hlorál lo ding ih,
A lalram cu siat lo ding mi a si.
Larnak Hrilhfiahnak
15 «Kei, Daniel cu, ka taksaruangpum sungah ka thlarau in ka riah a sia ih, ka lu ih larnakpawl cun i lâuter. 16 Cutawk ih dîng, mi pakhat ka pan ih hipawl hmuahhmuah ih thutak cu ka sut. Cule anih cun a sim ih hi thilpawl hrilhfiahnak cu i theihter: 17 ‹Cuih sahrang ropi pali cu, leilung ihsi suak mi siangpahrang pali an si. 18 Asinan Cungnung Bik-ih mithiangpawl in hi lalram cu an cohlang ding ih, kumkhuain cuih lalram cu an nei ta ding, kumkhuaih kumkhua tiangin,› tiin.
19 «Cun sahrang palitnak, a dangpawl hnakih danglam mi-ih thuhla thutak theih ka duh, amah cu ṭih a nung tuk lawmman, thir ha le dar tîn a nei, cumi cun mi a deh, a khiakzâm ih a hlah mi cu a ke in a pâl. 20 Cule a lu parih ki pahra nei, a dang ki a hung suak ih, cumi hmaiah ki pathum pawl cu an tlu, cuih ki, mit nei le ṭawngkam nasazet ṭawngsuak rero kâ neiih lăngdān cu a rualpi dangpawl hnakin a ropideuh.
21 «Ka zoh ringring ih cuih ki thotho cun mithiangpawl cu a do ih a neh hai. 22 Khuahlan Mi a thlen le Cungnung Bik-ih mithiangpawl duhsaknak thuṭhennak cu tuah a si ih, lalram co dingah mithiangpawl hrangah tikcucān a thlen hlanlo cu.
23 «Hitin a sim,
‹Sahrang palitnak cu
Leilung parih lalram palitnak a si ding ih,
Cucu a dang lalrampawl hmuahhmuah hnakin a danglam ding,
Cule leilung pumpi a dawlh ding,
A pál ding, a khiak seksek ding.
24 Ki pahra cu hi lalram ihsi ra suak lai ding mi
Siangpahrang pahra an si.
Cule cupawl hnuah a dang lalram a ra suak lai ding;
Amah cu a hmaisapawl hnakin a danglam ding ih,
Siangpahrang pathum pawl a duaiter ding.
25 Anih cun Cungnung Bik dokalhin ṭawngkam nasazet a ṭawngsuak ding,
Cungnung Bik-ih mithiangpawl a tiduhdah ding ih,
Tikcucānpawl le dān thleng a tum ding.
Cun mithiangpawl cu a kut ah cān khat, cānpawl le cān hrek pek an si ding.
26 ‹Asinan thuṭhennak a thleng ding ih,
A uknak cu kumkhuaih cemrálter dingah le
Siatrálter dingah an lahlo ding.
27 Cun lalram le uknak le,
Vanrang hnuai pumpuluk ih lalrampawlih ropitnak cu
Minungpawl, mithiangpawlih Cungnungbik hnenih pek a si ding.
A lalram cu kumkhua lalram a si ih,
Uknakpawl hmuahhmuah in amah cu an rian ding ih a thu an ngai ding,› tiin.
28 «Hihi thuhla cemnetnak a si. Kei, Daniel cu, ka khawruahnakpawl in nasazetin i buaiter ih, ka mithmai a danglam ṭheh, asinan hi thu cu ka thinlung ah ka ret,» tiah a ti.
Tuucang le Mecang Larnak
1 Siangpahrang Belshazzar a lal a kum thumnak ah, keimah, Daniel hnenah ka hnenih a hmaisa ih a ra lang mi thil hnuah ka hnenah larawknak a rung lang. 2 Larawknak ka hmu ih, ka zoh rero laiah hitin a si, Elam peng, Shushan siangpahrang kulhhnget ah ka um, Ulai Tiva kiangih ka um laiah larawknak ka hmu. 3 Cun khua ka cuan ih, hihi ka hmu, ngai hnik, ki pahnih nei, tuucang pakhat cu tivapi kiangah dingin ka hei hmu. A ki pahnih cu an sau zet. Asinan pakhat cu a dang pakhat hnakin a saudeuh ih, a saudeuh mi cu netasawn ih keuh a si. 4 Cuih tuucang cun nitlaknak lam, sak lam le thlang lam năwr rero in ka hmu, cutin ziang ramsa hman in amah an neh thei lo ih, a kut sung ihsin runsuak theitu zohman an um lo. Amai duhdān dānin a tuah riangri sawn ih miropi ah a cang.
5 Cule khua ka ruah rero laiah, ngai hnik, nitlaknak lam ihsin leilung pumpuluk vangdâp hrawhsuakin mecang pakhat a ra suak, cuih mecang in leilung dai loin, a mit karlakah hminsintlak zet ki a nei. 6 Cun cumi cu tivapi kiangih dingih ka rak hmuh mi tuucang ki hnih nei hnenah a ra, cule thinheng namen lo thawn amah cu a ra zăwn. 7 Cule tuucang a zăwn lai cu ka hmu; amah cu tuucang dokalhin a thin a ling tuk lawmmam, a do ih a ki pahnih tla a khiahsak. Tuucang ah do ve theinak thiltitheinak a um lo, anih in tuucang cu leilung ah a hlăwnthluk lamlam ih a pál. Cule a kut sung ihsin tuucang runsuak theitu an um lo.
8 Curuangah nasazetin mecang cu a ṭhang, asinan a hung cah tikah, a ki tumsawn cu a kiak ih, a aiawhah hminsintlak ki pali cu van kil li lam hawiin an ra suak. 9 Cule cuih lak ihsin ki fate a ra suak ih, cuih ki cu thlang lam, nisuahnak lam le ram sunglawi lam hawiin nasazetin a ṭhang. 10 Cule cuih ki fate cu van ih thilmak rual lam tiang a ṭhang, cule anih cun van ralkap hrekkhat le arsi hrekkhat pawl cu leilung ah a hlăwn ih a pál hai. 11 Amah le amah ralkap rualpawlih Hotu tlukih sâng ah a hliraw, cule amah in ni tin raithawi mi cu a lahlo ih, a hmun thianghlim cu a hlăwnthla. 12 Dānpahbălnak ruangah ralkap rual cu ni tin raithawinak dokalh dingin cuih ki hnenah pek a si ih, anih in thutak cu leilung ah a hlăwnthla. Cupawl hmuahhmuah cu a tuah ih a hmuingil vivo.
13 Cun mithianghlim pakhat ṭawng ka thei, cule a dang mithianghlim pakhat in a ṭawng rero mi pa hnenah cun, «Hmun thianghlim le ralkappawl ke hnuaiih păl dingih pek le ni tin raithawinak thuhla le ṭhing ko cangtertu dānpahbălnak larawknak cun ziang tiang a huap ding?» tiah a ti.
14 Cule anih in ka hnenah, «Ni 2300 a rei ding, cuihhnu ah hmun thianghlim cu a thiangfai ding,» tiah i ti.
Gabriel in Larnak a Hrilhfiah
15 Cun hitin a si, kei, Daniel in larawknak ka hmu ih, a sullam ka hawl rero laiah, ngai hnik, ka hmaiah minung pianhmang nei pakhat a ra ding. 16 Cule Ulai Tivapi kap karlakah mipa pakhat aw ka thei, anih cun a ko ih, «Gabriel, hi pa hi larnak theithiamter aw,» tiah a ti. 17 Cule anih cu ka dinnak kiangnaiah a ra, cule a rat tikah ka ṭih ih ka băwkkhup; asinan anih in ka hnenah, «Minung fapa, larnak cun san netnak a sawhkhih ti thei aw,» tiah i ti.
18 Cule cutiih i biak rero laiah cun kei cu leilung ah băwkkhupin thaw zetin ka rak itthat, asinan anih cun i thâm ih dĭngten i dingter. 19 Cule anih in, «Zoh hnik, aithawknak cān neta lamah ziang a cang ding ti na hnenah ka lo theihter a si. Ziangahtile cān khiah mi tikcu ah a netnak a si ding. 20 Ki pahnih nei, tuucang na hmuh mi cu Media le Persia siangpahrang an si. 21 Cule hmul ngah mecang cu Grik lalram a si. A mit karlakih ki tumpi cu siangpahrang hmaisabik a si. 22 A ki kiak mi, a aiawhtu ki pali keuh mi thuhla ah, cuih ram ihsin lalram pali a ra suak ding, asinan amai thiltitheinak in a si lo.
23 «Cule an lalram cān neta lamah,
Dānpahbăltupawl an famkimnak an thlen tikah,
Mithmai ti remrem nei,
Thupawlh mi thei thei,
Siangpahrang pakhat a hung suak ding.
24 A huham cu a cak zet ding, asinan amai huham a si lo,
Anih cun ṭihnungza in a tisiat ding,
A hmuingil ding ih a ṭhanglian ding;
Anih in micak le mithianghlimpawl khal a tisiat ding.
25 «A hrăwkhrawlnak in
Mi bumnak cu a uknak hnuaiah a hmuingilter ding;
Cule a thinlung in amah le amah a khaisângaw ding.
Mi tampi an neihnunnak thawn a tisiat ding.
Uktupawlih uktu tiang hman dokalhin a tho ding;
Asinan minung kut tel loin anih cu a kiak ding.
26 «Cule zing lam le zan lam ih larnak,
Nangmah hnenih sim mi cu a dik a si;
Curuangah larnak cu erhpit aw,
Ziangahtile cumi cun hmai lam ni tampi a sawhkhih,»
tiah a ti.
27 Cule kei, Daniel cu ka cau ih, ni tampi sung ka nâ. Cuihhnu ah ka tho ih siangpahrang-ih hna hrangah ka feh. Larnak cun ka khawruah i harter, asinan zohman in cucu an theithiam lo.
Daniel in Mipi hrangah Thla a Cam
1 Ahasuras fapa, Daria, Media tesinfa, Kaldia lalram sungih siangpahrang ih tuah a si kum khatnak ah, 2 a lal a kum khatnak ah kei, Daniel in profet Jeremiah hmangih Jehovah kamsuakthu cazualpawl sungih Jerusalem răm ko tuah a si sung cu kum 70 a rei ding ti a kum zât ka theithiam.
3 Cun thlacam le dil ih ngen dingin rawlul, buri-hnipuan khuhawin le vutcâm lakah Bawipa Pathian lamah ka hmai ka hawi. 4 Cule Jehovah ka Pathian hnenah thla ka cam ih, sualphuannak ka tuah, «Maw Bawipa, amah duhdawtu le a thupekpawl thluntu parih, a thukham le a zahngainak kaihngettu, ropi le maksak Pathian, 5 thilsual kan rak tuah ih, mawhsualnak kan rak tuah, sualrál zetin thil kan rak tuah ih kan rak hél a si, na thupekpawl le na cīn le dānpawl kan rak tlansan. 6 Kan siangpahrangpawl le kan hotupawl, kan pupápawl le kan ram mipi hmuahhmuah hnenih na hmin ih thusimtu na siahhlawh profetpawl thu khal kan rak ngai lo. 7 Maw Bawipa, dingfelnak cu na ta a si, asinan nangmah dokalhih rinum loih thilsual an rak tuah ruangah Judah mipawl, Jerusalem luahtupawl le Israel-mi hmuahhmuah, a hla le a nâi ih na dawisuahnak rampawl hmuahhmuah ih um mi kannih hrangah tuihni ih a sidān vek hin ningzahnak a si.
8 «Maw Bawipa, nangmah dokalhin thilsual kan rak tuah ruangah ningzahnak cu kanmah, kan siangpahrangpawl, kan hotupawl le kan pupápawl ta a si. 9 Amah dokalhin rak hél hman nungla, zahngainak le ngaidamnak cu Bawipa kan Pathian ta a si. 10 Jehovah kan Pathian aw kan rak ngaithla lo, a siahhlawh profetpawl hmangih kan hmaiih a rak dĭn mi a dānpawl kan rak thlun lo. 11 A si, Israel-mi hmuahhmuah in na dān an rak pahbăl ih, na aw lung loin an rak tlansan. Curuangah Pathian siahhlawh Mosi Dān bu sungih ngan mi camsiatnak le thukamnakpawl cu kan parah burh a rak si, ziangruangahtile amah dokalhin thilsual kan rak tuah. 12 Cule amah in kanmah dokalhin le thu in ṭhentu kan thuṭhentupawl dokalhih a ṭawng mipawl cu kan parih vanduainak thlenternak in a kamsuakthupawl cu a rak nĕmhnget. Ziangahtile van rāng hnuai pumpuluk ah Jerusalem ih tuah vekin khui hmanah tuah a rak si dah lo.
13 «Mosi dān ih ngan a si bangin hi thil ṭhalo hmuahhmuah hi kan parah a thleng, cucingin na thutak theithiam dingin le kan mawhsualnakpawl ihsin kan kir theinak dingah Jehovah kan Pathian hmaiah thla kan cam hrih cuang lo. 14 Curuangah Jehovah in a lungthin ah thil ṭhalo cu a ret ih kan parah a thlengter a si. Ziangahtile a aw rak ngaithla lo khal nungla Jehovah kan Pathian cu a tuah mi hnaṭuan hmuahhmuah ah a dingfel a si. 15 Cule atu ah, kut cak ih Izip ram ihsi na mipi hruaisuaktu le nangmah hrangih hmin tuahawtu, Maw Bawipa kan Pathian, tuihni ih a sidān vek hin, thilsual kan rak tuah, sualrál zetin thil kan rak ti a si!
16 «Maw Bawipa, na dingfelnak hmuahhmuah zulhin thla ka cam, na thinhengnak le na aithawhnak cu na khawpi Jerusalem, na tlang thianghlim ihsin herkirsal hram seh. Ziangruangahtile kan sualpawl le kan pupápawlih mawhsualnakpawl ruangah Jerusalem le na mipawl cu kan kiangkapih um mipawl hmuahhmuah ih hnihsan dingah kan cang.
17 «Curuangah atu ah kan Pathian, na siahhlawh thlacam le a dilnakpawl hi thei hram aw, Bawipaih ruangah a ṭhing mi na hmun thianghlim parah na hmai êngter aw. 18 Maw ka Pathian, na hna tŭn awla, thei hram aw. Na mit meng awla, kan ṭhinnakpawl le na hmin ih kawh mi khawpi hi zoh aw, ziangahtile a dingfel mi kan thil ti mipawl ruangah kan dilnakpawl na hmaiah kan thlenpi a si lo, na zahngainak maksak ruang sawnah a si. 19 Maw Bawipa, thei hram aw! Maw Bawipa, ngaidam aw! Maw Bawipa ngaithla awla cāngvai aw! Ka Pathian nangmai ruang rori ah muang hram hlah, ziangahtile na khawpi le na mipawl cu na hmin ih kawh an si,» tiah ka ti.
Zarhkar 70 Sullam
20 Ka ṭawng lai, thla ka cam lai le ka sualnak le ka mi Israel-ih sualnak ka phuan lai le ka Pathian tlang thianghlim hrangih Jehovah ka Pathian hmaiih ka dilnak ka thlen laiah, 21 a si, thlacamih ka ṭawng laiah, a tirih larnak ih ka rak hmuh mi pa Gabriel cu zan lam raithawi cān hrawngah ka hnenah rang zetih zamin a ra. 22 Cule anih cun thu i theihter ih, i bia, «Maw Daniel, theihthiamnak thiamnak lo pe dingin atu na hnenah ka ra. 23 Na dilnakpawl thăwk pekte ah khan thupek cu a fehsuak zo, cule nangmah lo sim dingin ka ra, ziangahtile nang cu duhdawt zet mi na si. Curuangah hi thuhla hi ruat awla, larnak hi theithiam aw:
24 «Na mipawl le na khaw thianghlim hrangah,
Dānpahbălnak cemter dingah,
Sualpawl cemter dingah,
Mawhsualnak hrangah sualkhuhthawinak tuah dingah,
Kumkhaw dingfelnak keng dingah,
Larnak le simsungnak erhpit dingah le
Hmun Thianghlim Bik hriak thih dingah
Zarh 70 cu khiah cia a si.
25 «Curuangah Jerusalem rĕmṭha dingin le sakṭha dingin thupek a suah ihsin
Hotu Messiah a rat tiang
Zarh sarih le zarh sawmruk le zarh hnih a si ding ti cu thei awla theithiam aw;
Harsat cān hmanah lamzin le phăr khal sakṭhatsal a si ding,
26 «Cule zarh 62 hnuah Messiah cu thah a si ding,
Asinan amai hrangah a si lo;
Cule a ra lai ding mi mipi hotu cun khawpi le hmun thianghlim cu a tisiat ding.
A cemnetnak cu tilik thawn a si ding ih,
Doawknak cem tiangin siatralnak cu bikhiah cia a si.
27 Cun anih cun mi tampi thawn zarh khat sung thukham a nĕmhnget ding;
Asinan zarhkar laifangah raithawi le thilhlăn a cemter ding.
Cule khiah mi cemnetnak cu rămnak parih burh a si lai hlanlo,
Fihnungzapawlih thla parin rămnak a tuah ding,» tiah a ti.
Daniel ih Hmuh Mi Larnak
1 Persia siangpahrang Sairas a lal a kum thumnak ah, Belṭeshazzar tiih kawh mi Daniel hnenah thil pakhat phuanlăng a si. Cuih thil cu a dik, asinan ruat mi cān cu a sau, cule anih in cuih thil cu a theithiam ih larnak theihthiamnak khal a nei. 2 Cuih cān ah kei, Daniel cu zarh thum sung lungsia-in ka um. 3 Rawl thaw zianghman ka ei lo, sa siseh, sabitzu siseh ka kâ sungah a lut lo ih, zarh thum a kim hlanlo hriak ka thihaw lo.
4 Thla hmaisabik, ni 24-nak ah tiva tumpi kapih ka um laiah, cucu Ṭaigris tivapi a si, 5 khua ka cuan ih ka zoh tikah, ngai hnik, mi pakhat, patzai hnipuan ih thuamaw, a tâi ah Ufaz sui ih tuah mi taikhap khapaw a um. 6 A taksaruangpum cu birul lung mankhung vek a si, a hmel cu nimthlakau vek a si, a mit cu meito meisa vek a si, a kut le a ke cu hnawt mi dar tle verver vek a si ih, a kamsuakthupawlih thâwm cu mipi aw vek a si.
7 Cule kei, Daniel lawngin cuih larnak cu ka hmu, ziangahtile ka hnenih um mipapawl in cuih larnak cu an hmu ve lo, asinan an parah khurhnak nasazet a thleng, cule relh dingin an tlân. 8 Curuangah cuih larnak ka hmuh tikah keimah lawng tān ka si ih, keimah ah cahnak zianghman a tâng lo. Ziangahtile ka mithmai duhum cu nasatukin a thlengaw ih, cahnak zianghman ka nei lo. 9 Cucingin a ṭawng mi aw cu ka thei, cule a ṭawng mi aw ka theih laiah ka hmai leisin bihin ka băwkkhup ih thithlĕpin ka itthat.
Persia le Grik Thuhla Simsungnak
10 Ngai hnik, kut pakhat in i thâm, cuih kut cun ka khukpawl le ka kut zaphakpawl khūr ko i tuah. 11 Cule anih in ka hnenah, «Maw Daniel, duhdawt zet mi pa, na hnenih ka ṭawng mipawl hi theithiam awla, dĭng zetin ding aw. Ziangahtile kei cu atu ah na hnenih thlah ka si,» tiah a ti. Cuih thu ka hnenih a ṭawng laiah, khūr phah rero in ka ding.
12 Cun anih in ka hnenah, «Ṭih hlah, Daniel, ziangahtile theithiam dingih na thinlung na pek ni hmaisabik ihsin le na Pathian hmaiih phahniamaw dingih na tum hmaisabik ni ihsin na ṭawngkampawl cu theih zo an si, cule na ṭawngkampawl ruangah ka ra a si. 13 Asinan Persia lalram uktu cun ni 21 sung i kham, zoh hnik, hotu lakih lalbik a si mi Maikal cu i bawm dingin a ra, ziangahtile Persia siangpahrangpawl hnenah keimah lawng tān ka si. 14 Ni neta cān ah na mipawl hnenah ziang a cang ding ti lo theithiamter dingin atu na hnenah ka ra a si, ziangahtile cuih larnak cun hmai lam cān reipi hnuih thil thleng lai ding mi a sawhkhih a si,» tiah i ti.
15 Cuvek thupawl i sim ṭheh tikah, leisin bihin ka băwkkhup ih, ṭawng thei loin ka um. 16 Cule ngai hnik, minung fapa vek băngnak nei mi pakhat in ka hmur i thâm. Cun ka kâ ka âng ih ka ṭawng, ka hmaiih a dingtu hnenah cun, «Ka bawipa, khaih larnak ruangah ka riahsiatnak in i khuh ṭheh ih, tha zianghman ka nei lo. 17 Ziangtin saw hi ka bawipaih siahhlawh hin a lo biak thei ding, ka bawipa? Kei cu, atu ah tha zianghman ka nei lo ih, keimah ah thaw ziangkhal a tâng nawn lo,» tiah ka ti.
18 Cun cuih minung vek băngnak nei mi pa cun i thâm lala ih, cahnak i pe. 19 Cule anih in, «Maw duhdawt zet mi pa, ṭih hlah! Hnangamdaihnak na hnenah um seh, ticakaw aw, a si, cakin um aw!» tiah i ti.
Anih in ka hnenah cutiih a ṭawng tikah tha ka nei ih, «Ka bawipa cu ṭawng ko seh, ziangahtile nang in i cakter zo,» tiah ka ti.
20 Cule anih in, «Ziangruangah na hnenah ka ra ti na thei maw? Persia ram hotu do dingin ka kirsal tengteng ding. Ka fehsuak hnuah, ngai hnik, Grik ram hotu a ra ding. 21 Asinan Thutak Cathianghlim sungah ziang tarlăng a si ti ka lo sim ding. Himi dokalhin na hotu Maikal siarlo zohman in in beihpi lo.
1 «Cuihtlunah Media-mi Darias a lal a kum khatnak ah keimah cu, keimah tiang hman, amah nĕmhnget dingin le cakter dingin ka ding. 2 Cule atu ah thutak ka lo sim ding: ngai hnik, Persia ah siangpahrang pathum an suak hrih lai ding ih, a palitnak cu an zate hnakin a liandeuh ding. A lennak ruangah a cahnak in Grik lalram do dingin mi hmuahhmuah a căwktho ding. 3 Cun siangpahrang cak a suak ding, anih cun lalnak nasazet thawn a uk ding ih, amai duhdān vekin a tuah ding. 4 Cule a suah tikah a lalram cu a kûai ding ih, van kil li lamah ṭhenṭhêk a si ding, asinan a cithlahpawl lakah a si lo ding ih a uk mi a lalnak vek khalin a si lo ding. Ziangahtile a lalram cu a hram ihsin phăwng a si ding ih, a cithlahpawl hnenah si loin mi dangpawl hnenih pek a si ding.
Sak lam le Thlang lam Siangpahrang Doawkank
5 «Thlang lam siangpahrang khal a cak ding, a bawipawl lakih pakhat khal. Cule anih cu singpahrang hnakin a cak ding ih, a uk ding. A uknak cun thuneihnak ropi a nei ding. 6 Cule kum tawkfang a rei hnuah, an ṭangkhat lai ding, ziangahtile thlang lam siangpahrang fanu cu lungkimnak tuah dingin sak lam siangpahrang hnenah a feh ding. Asinan cu nu cun a thuneihnak cu a kaitâng lo ding ih, siangpahrang siseh, a thuneihnak siseh a hmun lo ding, cu nu cu a hruaitupawl thawn, a hringtu a pa thawn, cuih cān ih amah cahnak petupa thawn mi kut ih pek an si sawn lehlam ding. 7 Asinan cu nuih hrihrâm ṭêk pakhat ihsin amai dinhmun ah mi pakhat a suak ding, cu pa cu ralkappawl thawn a ra ding ih sak lam siangpahrang kulhhnget sungah a lut ding, cule a do hai ding ih a neh ding. 8 Cule an pathianpawl khal Izip ram ah ralkaih ah a thiar hai ding, sui le ngun ih tuah mi an thil mankhungpawl le an lalpawl thawn. Cule anih cu sak lam siangpahrang hnakin kum tam siangpahrang a ṭuan ding.
9 «Cuihtlunah sak lam siangpahrang khal thlang lam siangpahrang lalram sungah a ra ding, asinan amai ram ah a kirsal ding. 10 Sikhalsehla a fapalepawl cun remawklonak an căwktho ding ih, ralkap tam ngaingai an fĭnkhawm ding. Cule an lakih pakhat a ra ding ih a neh hai ding, cule a paltlăng ding. Cun amai kulhhnget ah a kirsal ding ih remawklonak a căwktho ding.
11 «Cule thlang lam siangpahrang cu a thin a heng zet ding ih a fehsuak ding, cule cu pa thawn an do ding, sak lam siangpahrang khal a tel ve ding. Sak lam siangpahrang cun mi tampi a khawm ding, asinan mi tampi cu a ralpawlih kut ah pek an si ding. 12 Mi burpi a lakhlo tikah a thinlung cu a khaisângaw ding. Cule thawngza tampi a hlăwnthlu ding, asinan a nehsuak lo ding. 13 Ziangahtile sak lam siangpahrang cu a ra kirsal ding ih hmaisapa hnakin tamsin mi a khawm ding, cule kum tawkfang a rei hnuah ralkap tam ngaingai le thilri tam zet thawn a ra suak ding.
14 «Cuih cān ah mi tampi cu thlang lam siangpahrang doin an tho ding. Na mipi lakih mihrohrangpawl khal cuih larnak kimter dingah anmah le anmah an khaisângaw ding, asinan an neh lo ding. 15 Cun sak lam siangpahrang a rung ding ih, mualpâwng a tuah ding, cule kulhhnget nei khawpi a la ding; cule thlang lam ralkap burpi in amah cu an kham thei lo ding. A ralkap cak bikpawl khal in do theinak thazang an nei lo ding. 16 Asinan amah dokalhih ratu cun amai duhdān vekin a tuah ding ih, zohman in amah an dokalh thei lo ding. Amah cu a huham ih a siatsuah ding mi Ram Sunglawi ah a ding ding.
17 «Sak lam siangpahrang cun a lalram pumpuluk cahnak thawn le a hnenih um midikpawl thawn lut dingin a hmai khal a hawih ding, cutin a tuah ding. Cule sak lam siangpahrang cun cuih lalram ṭhiatbăl dingin nunaupawlih fanu cu thlang lam siangpahrang a pe ding, asinan cu nu cun cu pa cu a kham thei cuang lo ding ih, amai hrangah hlawknak a si lo ding. 18 Cuihhnu ah sak lam siangpahrang cun tipi tlangtluan ram lam hmai a hawih ding ih, mi tampi a la ding. Asinan dokalhtu uktu in cemternak dingah an parah hmuhsuamnak a keng ding. A mi hmuhsuamnak cu a parah a thlengkirter ding. 19 Cun sak lam siangpahrang cu amai ram ih kulhhnget lamah a hmai a hawikirsal ding, asinan a bah ding ih a tlu ding, cule hmuh a si lo ding.
20 «Lalram ropi hrangah amai dinhmun ah siah pe ko tuahtu a suak ding. Asinan ni rei lo te sungah amah cu a cem ding, asinan thinheng le raldonak in a si lo ding. 21 Cule a aiawhah mibawrhhlawhpa a suak ding, a hnenah siangpahrang vekin upatnak an pe lo ding; asinan anih cu daihnak thawn a ra ding ih, lalram cu bumthiamnak in a la ding. 22 A hmai ihsin tilian cahnak in thukham siangpahrang thawn annih cu hruthlo thluh le khiah an si ding. 23 Cule amah thawi lungkimtlangnak tuah a si hnuah, bumnak hlir in a cāngvai ding, ziangahtile anih cu ram fate thawn a hung ding ding ih, a cak vivo ding. 24 Anih cu daihnak thawn a lut ding ih, a lianbik ramṭhen hmunrampawl tiang hman, cule a palepawl le a pupápawl ih tuah dah lo mi a tuah ding: rallâksum, ralthillawn le an lennakpawl cu an lakah a zem ding. Cule ralhruangkulhpawl dodān ding ruahmannak a ruatsuak ding, asinan cān rei lo te sung lawng a si ding.
25 «Anih in ralkap tampi thawn a thiltitheinak le a ralṭhatnak cu thlang lam siangpahrang dokalhin a căwktho ding. Cule thlang lam siangpahrang cu ralkap tam zet le cakpawl thawn ral do dingin cawhphurin a um ve ding. Asinan anih cu a ding thei lo ding, ziangahtile amah dokalhin ruahmannak an tuah ding. 26 A si, a rawl thaw covo eitupawl cun amah an that ding. A ralkappawl cu an neh ding ih, mi tampi cu thahin an tlu ding. 27 Cuih siangpahrang pahnih teih thinlung cu thil ṭhalo lamah a her ding ih, cabuai pakhat ah thuphan an rel ding. Asinan cucu a hmuingil cuang lo ding, ziangahtile a netnak cu khiah cia mi cān ah a si thotho ding. 28 A ram ah lennak maksak thawn a kirsal tikah, a thinlung cu thukham thianghlim dokalhin a um ding, cule siatsuahnak a tuah ding ih amai ram ah a kir ding.
Sak lam Siangpahrang-ih Thangsiatnak
29 «Bikhiah mi cān ah anih cu a kirsal ding ih, thlang lam panin a feh ding. Asinan hmaisa vek le neta vek a si nawn lo ding. 30 Ziangahtile amah dokalhin Saipras lam ihsin lăwngpawl an ra ding. Curuangah a thin a nâ ding ih, aithawk in a kirsal ding, cule thukham thianghlim a dokalh ding ih, siatnak a tuah ding. Anih cu a kirsal ding ih thukham thianghlim thlauthlatupawl hnenah a ngaihsak haizia a langter ding.
31 «Cule ralkappawl cu amah in a khawm ding ih, hmun thianghlim kulhhnget cu an bawrhhlawhter ding. Cun ni tin raithawi mipawl an lahlo ding ih, cu tawkah fihnungza siatnak an ret ding. 32 Amah in thukham dokalhih sualrál zetih a tuahtu cu bumthiamnak in a bawrhhlawhter ding. Asinan an Pathian theitu minungpawl cu an cak ding ih, thil ti ropi an tuahsuak ding. 33 Cule mipi lakih theihthiamnak neitupawl cun mi tampi an zirh ding, cucingin ni tampi sung ralnâm le meialh in siseh, ralkaihnak le thillawnsaknak in siseh an tlu ding. 34 An tlûk tikah băwmnak málte thawi băwm an si ding, asinan mi tampi cun bumthiamnak in anmah cu an kăwm ding. 35 Cule cān cem hlanlo erfai, tifai le var ko tuah an si theinak dingah, theihthiamnak neitu mi hrekkhat cu an tlu ding, ziangahtile bikhiah cān cu hngah a si hrih lai.
36 Cun siangpahrang in amai duhdān vekin a tuah ding: pathian tinkim tlunah khaisângaw le thangṭhatawin a um ding, pathianpawlih Pathian dokalhin thangsiatnak a ṭawng ding ih, thinhengnak a thlenkim thluh hlan sung cu a hmuingil ding, ziangahtile khiah cia mi cu tisuak a si ding. 37 Anih cun a palepawlih Pathian siseh, nunaupawlih câkhiarnak siseh a ngaithla lo ding ih, ziang pathian khal a ngaithla lo ding, ziangahtile cupawl hmuahhmuah tlunah amah le amah a khaisângaw ding. 38 Cupawl aiah kulhhngetpawlih pathian le a palepawlih theih lo mi pathian cu sui le ngun thawn, lung mankhung le thil mankhung pawl thawn a cawimawi riangri ding. 39 Cutin ram dang pathian thawn a hngetbik kulhhngetpawl dokalhin a cāngvai ding, amah pawmtupawl cu a sunlawinak a vur hai ding ih, mi tampi uktu ah a tuah hai ding, cule hlawknak dingah leiram a zem ding.
Sak lam Siangpahrang-ih Nehnak
40 «Cān cem tikah thlang lam siangpahrang in amah cu a do ding, cun sak lam siangpahrang khal in phusîng bangin ránglêngpawl, rángtothiampawl le lăwng tampi thawn amah cu a do ding, cule anih cu rampawl ah a lut ding, a neh hai ding ih, a hrut thluh ding. 41 Ram Ropi sung khalah a paltlăng ding ih, ram tampi an duai ding, asinan Edom, Moab le Ammon-mi milangsarpawl cu cu paih kut ihsin an luat ding. 42 Anih cun ram tampi dokalhin a kut a suah ding ih, Izip ram a luat lo ding. 43 Anih cu sui le ngun hlawnthilpawl parah le Izip thil sunglawi hmuahhmuah parah thuneihnak a nei ding, cule Libia-mipawl le Kush-mipawl cun a kedil an thlun ding. 44 Asinan amah cu nisuahnak lam le sak lam ihsi thuthang in a tibuai ding, curuangah anih cu mi tampi that le siatsuah verver dingin thinling zetin a fehsuak ding. 45 Cule a siangpahrang innpi ih puanthlampawl cu tifinriat le tlang thianghlim sunglawi karlakah a phun ding, cucingin amai cemnetnak lamah a feh thotho ding ih zohman in an bawm lo ding.
Cān Cemnak Simsungnak
1 «Cuih cān ah na mipawlih fapapawl kilvengtu
Siangpahrang ropi Maikal cu a ding ding.
Cule miphun a um thăwk ihsin tuih cān tiang khalih um dah kêl lo mi
Harsat cān a thleng ding.
Cun cuih cān ah na mipawl cazual sungih an hmin ngan ih hmuh mi pauhpauh cu
Runsuah an si ding.
2 Cule leilung leivut ih a itthat mi mi tampi an ṭhangharh ding ih,
Mi hrekkhat cu kumkhaw nunnak ah,
Mi hrekkhat cu kumkhaw hmuhsuamnak ah an si ding.
3 A fim mipawl cu van bangin an êng ding ih,
Dingfelnak ih mi tampi hruaikirtupawl cu a kumkhuaih kumkhuain arsi vek an si ding.
4 «Asinan nang, Daniel, cān a cem hlanlo cuih kamsuakthupawl cu thup awla, cazual cu erhpit aw. Mi tampi a suk a so ah an tlân ding ih, theihnak a pung ding,» tiah a ti.
5 Cun kei, Daniel in ka zoh, cule ngai hnik, mi dang pahnih, pakhat cu hi lam tivatlâng ah le a dang pakhat cu kha lam tivatlâng ah an ding. 6 Cule mi pakhat in patzai hnipuan ih thuamaw pacang, tivapi ti tlunih um hnenah cun, «Hih mangbangza thilpawl famkimnak cu ziang can a rei ding?» tiah a ti.
7 Cun patzai hnipuan ih thuamaw pacang, tivapi ti tlunih um in a vawrh lam kut cu tlunah thlirin le a keh lam kut cu van lamah thlirin, kumkhua nung mi cu sālin sia a săm lai ka theih mi cu, cān khat, cānpawl le cān hrek a si ding, cule mithianghlimpawlih huham ṭhiatbăl thluh a si tikah, hi thil hmuahhmuah ṭhehfel a si ding, ti a si.
8 Cucu ka hna in ka thei ko nân, ka theithiam cuang lo. Cun kei in, «Ka bawipa, hi thilpawlih cemnetnak cu ziang vek a si ding?» tiah ka sut.
9 Cule anih in, «Daniel, na lamzin ah feh men aw, ziangahtile cān a cem hlanlo hi ṭawngkampawl cu thuh le erhpit a si. 10 Mi tampi cu tifai, varter le erfai an si ding, asinan misualrálpawl cu an sualrál vivo ding, cule misualrál zohman in an theithiam lo ding, mifimpawl lawngin an theithiam ding.
11 «Cule ni tin raithawi lakhlo a si cān ihsin le fihnungza siatnak dĭn a si cān thăwk ihsin ni 1290 a um ding. 12 Hngak ṭenṭo ih ni 1335 thleng theitu cu mithlawsuak a si.
13 «Asinan nang cu a cem tiang na lamzin ah feh vivo ko, ziangahtile na cawl ding ih, san cemnakah na roconak hmun ah na ding ding,» tiah a ti.